Kat Mülkiyeti, Kat İrtifakı, Devre Mülk
Eğer bağımsız bölüm mesken olarak kullanılacak ise, yönetim planında bağımsız bölümün
mesken olarak kullanılacağı belirtilmiş olmalıdır(265).
Mesken olarak müstakilen kullanılmaya elverişli yapı birden çok mesken nitelikli bağımsız
bölümü ihtiva ediyor veya aynı parsel içinde birden fazla mesken nitelikli bağımsız bölüm
mevcutsa bu meskenlerde devre mülk hakkı tesis edilebilmesi için yapının mülkiyetinin kat
mülkiyetine çevrilmesi veya kat irtifakı tesisi zorunludur.
2. Devre Mülk Hakkı Paylı Mülkiyet Konusu Taşınmazlarda Kurulabilir
Bir binada veya bağımsız bölümde devre mülk hakkına sahip olacak kimseler, bu binaya
veya bağımsız bölüme müştereken malik olmalıdır. Dolayısı ile KMK md.57’den devre mülk
konusu taşınmazın paylı mülkiyete bağlı olması bir ön koşul olarak ortaya çıkmaktadır.
a. Paylı Mülkiyetin Devre Mülk Hakkı Kurulmasından Önce Mevcut Olması
Bu durumda malikler, devre mülk kurulduğu sırada taşınmaza müştereken maliktirler.
(Müşterek maliklerin adları ve pay oranları, tapu kütüğünün “mülkiyet” sütununda açıkça
gösterilmiş bulunmaktadır.) Mülkiyet hakkı bu şekilde paylı olarak adlarına tescilli ortaklar,
şartları yerine getirerek devre mülk hakkını kurabileceklerdir(266).
b. Paylı Mülkiyetin Devre Mülk Hakkı ile Birlikte Kurulması
Bu durum; devre mülk pazarlayan gerçek veya tüzel kişilerin taşınmaz inşa ederek devre
mülke bağlı pay devri taahhüt etmeleri hâlinde söz konusudur. Bu tür taahhütlerde devre
mülke konu taşınmaz tamamlanmış durumda ise, taşınmaz mülkiyetini elinde tutan kuruluş
öncelikle tapuda yapılacak tescil ile alacaklılara mülkiyet hakkını devredecektir. Tescili takiben,
devre mülk hakkı da paylara bağlı olarak ilgili sütuna tescil edilecektir(267).
Buna karşılık, devre mülkün pazarlandığı anda kat irtifakı veya kat mülkiyetine geçilmemiş
ise, birden fazla bağımsız bölüm ihtiva edecek ana taşınmazda arsa payına bağlı olarak
saptanacak bağımsız bölümler belli değildir. Bu yüzden öncelikle bütün bağımsız bölümler
belirlenerek KMK md.14 hükmü uyarınca kat irtifakına ve/veya kat mülkiyetine geçilmelidir.
Sonraki aşama da devre mülk hakkının tesisi olacaktır(268).
(265)
OĞUZMAN/SELİÇİ/OKTAY, s. 562.
(266)
ÖZMEN, Ethem Saba, Devre Mülk Hakkı, Ankara 1988, s.28.
(267)
OĞUZMAN/SELİÇİ/OKTAY, s. 563.
(268)
KARAŞAHİN, s.74.
279