11
kullanıyor ve diyor ki, Amazon kabileleri o ilk günahı
işlemedikleri için devlet kurulmadı. Devlet ortaya çıkmadı. Burada anlatmaya çalıştığım, “İlk Günah” kavramıyla anlatmak onlara bu kadar doğal geliyor.
TY: Bazı devlet teorileri, bütün devletleri bir yerden
bir yere göçmek zorunda kalan insanların hayatta
kalma çabası olarak açıklar. Hatta dinleri de böyle
açıklar; bir mitolojinin köklerinden kopmasıyla sanallaşması ve daha da antropomorfikleşmesi süreci.
yolar ve bunu ya “yeşil sermaye” olarak tanımladığımız ılımlı islam, ya da daha protest duran ancak yine
bir çıkmaz içerisinde olan, namuslu olsa da gerçekçi
olamayan gruplar da bir bilişsel çelişki içerisinde diyebiliriz o zaman?
KC: Antikapitalist müslümanlar aslında bir reaksiyon.
Ama, kuraltanımaz, kaçak, alttan giden, kayıtdışı bir
“anadolu sermayesi” var. 12 Eylül Türkiye kapitalist
sınıfının önüne kocaman, dikensiz bir gül bahçesi açtı.
Yerleşik sermaye çok rahat edeceğim zannetti. Ama o
kadar geniş yaptı ki bu bahçeyi, kenarlarını koruyamadı. Bu kenarlardan gayrınizami girişlerle, kurumsallaşmamış, kayıtdışı, insanların sefaletinden ve
bireysel ilişkilerden, cemaatsel ilişkilerden faydalanan
bir sermayenin doğuşuna sebep oldu. AKP de bu kuraltanımaz sermayenin iktidarıdır. 12 Eylül darbesinin
gayrımeşru ama en hakiki çocuğudur.
KC: Arthur Koestler diyor ki, Tatar bilgeleri yerel motiflerden uzaklaştıkça kimliklerini kaybetmeye başladıkça kendilerine gittikleri her yerde bulabilecekleri
bir referans aramaya başladılar. Semavi dinlerden birine girmeye karar verdiler. Fakat Hristiyanlığa intisab
etseler, Bizans İmparatorluğunun onları ezeceğinden
korktular. Hakeza İslama intisab etseler de Abbasilerden. Sonuç olarak, ordusu olmayan tek dine girmeye
TY: Peki bu şartlar altında, vergi sistemine bakışınız
karar verdiler ve Yahudiliğe intisab ettiler.
nedir?
TY: Siyasal İslamcıların özellikle kentlerde görünür
olan neoliberal politikalarını, kentsel rantla ilişkilerini KC: Türkiye’de dolaylı vergiler toplam vergi gelirlenasıl değerlendiriyorsunuz? İslamcıların neoliberal po- rinin yaklaşık %70’i. Ve bu vergiler en ahlaksız verlitikalarıyla bu topraklarda kök salmış geleneksel İs- gilerdir. Ama “devlet” dediğimiz bir adam yok
lam’ın ruhu arasında bir doku uyuşmazlığı yok mu? karşımızda neticede. Egemen sermaye üzerinde söz
Anadolu insanının irfanı nerede kaldı? Gezi eylemle- söyleme gücüne sahip olanların düzeni var, onların da
rinde AKP iktidarına muhalefet eden gruplardan biri işine geliyor. O kadar.
de Anti-kapitalist Müslümanlardı. Sizce böyle bir muhalefet dili yankı uyandırıp kök salabilir mi?
KC: İrfanın temeli komplekssiz olmaktır. Allah’a çok
şükür Anadolu Sünni’si de hiçbir zaman sömürge olmamış. O yüzden de o kompleks içinde “mutlak”lara
sarılma ihtiyacı olmamıştır.
TY: Peki bu bir çıkmaz yol mudur?
KC: Şehirleşmiş insan Anadolu’daki gibi komplekssiz
değildir. Şehirli Müslümanlar daha sorunludur. Eğer
hala dinle kendilerini tanımlıyorlarsa, din onlar için
sorun olacaktır. Halbuki kendilerini “iş”le tanımlamalılar. Örneğin, anadil meselesi de çok kolay çözülecek.
Yeter ki serbest örgütlenme hakkını ver. Birlikte belirli
hizmetleri biçimlendirme ve örgütlenme hakkını verdikten sonra bunlar mesele olmaktan çıkar. Bu büyük,
milli bir dava değildir. “K