Tambuling Batangas Publication February 21-27, 2018 Issue

OPINYON Pebrero 21-27, 2018 Annual general assembly ng mga corn growers isinagawa MANY Filipinos still opt to go abroad in search for greener pasture but not all overseas workers find success, there are others who are caught in bad situation or experience that force them to come home weary, penniless and beaten. Rosana (not her real name) had a big dream for her family when she went to Cyprus to work as a domestic worker. Sadly, she met a bad employer who treated her inhumanely, in addition to the overwork but underpaid employment status. There is also the story of Ana (not her real name) who applied for a work abroad as a babysitter. She was forced to take care not only the two children of her employer but also their pets, four dogs and four cats. She tried to endure the situation but she developed skin allergy due to the pets. She came home with rashes and hives as reminders of her unfortunate experience. For distressed ‘TITIBO-TIBO’ AT KULTURANG BABANO-BANO N A G PA PA L A G A N A P ng bulok at mapang-aping kaisipan sa mga miyembro ng LGBT ang kantang sikat ngayon sa kabataan. Medyo pumanting ang tainga ko sa videoke ng mga kapitbahay nitong nakaraang Pasko at Bagong Taon. Maliban sa nakasanayan nang pakinggan tulad ng mga kanta nina Jerome Abalos, Rey Valera, Victor Wood, Tom Jones at, siyempre, ang nag-iisang Frank Sinatra. At dahil pabata nang pabata ang populasyon sa Pilipinas, di hamak na dominado ng millennials ang taun-taong estadistika. Dahil nakalakihan naming millennials ang videoke, magpapatalo ba naman kami sa aming mga tito/tita? Nakatawag-pansin talaga sa akin nitong nakaraang Disyembre ang hit na “Titibo-tibo” nina Moira dela Torre at Libertine Amistoso. Biruin mo, halos araw-araw mo itong maririnig sa bawat kalsadang may videoke. Bentang-benta sa millennials at kahit gradeschoolers ay kabisadong-kabisado ito. Parang “Stupid Luv” ng Salbakuta noong Grade 1 ako. Bilang mga musikero, maituturing na big break ito nina dela Torre at Amistoso. Pero sa totoo lang, kapag nawala ang pagkahibang mo sa boses ng kumakanta ay isusuka mo ito at di mo pahihintulutan ang mga bata na kantahin ito. Subukan nating himayin. Tungkol ang “Titibo-tibo” sa babae na mula pagkabata’y may tendensiyang lesbiyana, na nang lumao’y nainlab sa isang lalaki. Mula raw noong nainlab, natuto na siyang gumawa ng “girly things” tulad ng pagpa-rebond at mag-ahit ng kilay. Ayon pa sa kanta, may kung anong hiwaga rin daw ang halik ng lalaking iyon na bumuhay sa kanyang “pagkababae”. Bigla kong naalaala ang komento ng kumakandidato noong si Sen. Manny Pacquiaotungkol sa mga bakla. Sa panahong iyon, pinutakti siya ng mga puna sa social mediamaging ng celebrities tulad ni Boy Abunda. Siguro naman, may Facebook at Twitteraccounts sina dela Torre at Amistoso, o di kaya kahit TV man lang para mabalitaan itong nakakainsultong mga komento ni Pacman sa mga bakla. Marahil hindi sila malay sa komposisyon ng kanta nila dahil nananaig pa rin sa kanila ang kulturang macho. Pero curious ako kung may napagtanto nilang ang kabaligtaran ng titibo- tibo ay babakla-bakla? Mas masakit sa tainga. M a g a n d a n g halimbawa ang hit na “Sirena” nina Gloc9 at Ebe Dancel na sana’y naging inspirasyon nina dela Torre at Amistoso. Mababatid sa kabuuan ng liriko ang matinding pagbangga ng persona sa kinalahakihan niyang kultura: na anumang mangyari, ito ang kanyang gusto at wala kayong magagawa. Tanyag sa huling bahagi ng kanta ang mga linyang “Di sinusukat ang tapang at ang bigote sa mukha/Dahil kung minsan mas lalaki pa sa lalaki ang bakla.” Ganoon din ang konteksto sa kanta ng Siakol na “Ituloy Mo Lang”. Hindi ko mawari kung anong mayroon sa bumubuo ng Himig Handog 2017 at ipinapanalo nila ang ganitong mga klase ng kanta. Isipin mo na lang, sa buong ABS-CBN, ilan ang bakla at tibong empleyado nila? Sa likod ng naggagandahang mga set ng mga estasyon ng telebisyon ang duguang bakbakan ng mga editor, staff, at iba pang bumubuo rito. Naisip ko lang talaga kung bakit wala silang komite para suriin ang nilalaman ng kanilang komposisyon. Baka siguro kapag may nagsumite riyan ng tungkol sa pag-iibigan ng dalawang NPA, at may backings na “Mabuhay ang rebolusyon” eh tiyak na ise- censor nila ito. Hindi rin naman ako naniniwalang dahil sa freedom of expression kaya di nila iyon pinapalitan. O baka tropa- tropa rin sa judgetulad sa mga kontest at palihan sa pagsusulat. Kung anuman iyon, hindi natin alam. Kung tutuusin, di naman bago ang “Titibo- Tibo.” Nariyan ang “Di Ako Bakla” niTuesday Vargas. At siyempre, ang grabeng panlalait ni Bitoy sa kanyang kantang “Mamaw.” Kung OFWs like them, the Overseas Workers Welfare Administration (OWWA) offers the Balik–Pinas, BalikHanapbuhay program that among others provides P20 000 cash assistance to help them start a livelihood project or expand their existing business enterprise that would help them support their families. The Balik – Pinas, BalikHanapbuhay is a package of livelihood support assistance intended to provide immediate relief to returning OFWs displaced by hostilities or wars or political conflict, victims of illegal recruitment or human trafficking or other distressful situations, distressed OFWs who seek shelter at the Migrant Workers and Overseas Resource Center that are due for repatriation, and repatriated OWWA–members who were employed by foreign employers but face financial difficulties due to bad economic condition. OWWA–Cordillera OIC Regional Director Evelyn Laranang said returning displaced, repatriated or distressed OFWs, whether an active or inactive OWWA member, can apply for the Balik– Pinas, BalikHanapbuhay assistance at the OWWA Regional Office along Private Road, Baguio City. They can file their application within three years from the latest date of their arrival in the Philippines. Laranang informed there were 132 beneficiaries of OWWA’s Balik–Pinas, BalikHanapbuhay program in 2017 in the Cordillera region. Sixty six of the beneficiaries come from the Baguio–Benguet area, 27 from Abra, 20 from Ifugao, Apayao with nine, Kalinga with six and four from Mountain Province. There are 30 application that are currently on process. For other inquiries about the program, OWWA- CAR can be reached through hotline number 445-2260 or mobile numbers 0999-994- 9296 or 0917-500-1294. (JDP/CCD-PIA CAR) ganito ang mga kinalalakihan natin, matinding pagbakbak talaga sa machismo ang kailangang gawin. At hindi ito mabubura basta-basta ng band-aid solution, o di kaya’y pagbibigay ng karapatan sa LGBT na maging public official. Kailangan sa’tin, tabula rasa. Tipong buburahin natin ang lahat ng alam nating mali sa lipunan. Nasa nagpapalaki rin sa atin iyan. Kung kupal ang gobyerno, asahan na rin nating kupal ang lipunan. Pero siyempre, kailangan mong makuha ang pampulitikang kapangyarihan. Ibang usapin pa iyon. Hehe. Ano pa bang magagawa natin ngayong nasa mga videoke na ang kanta? Nakatatak na sa isip natin at kalat na sa lyrics sites ang “Titibo-tibo”. Sabi ng isang kaibigan, naimortalisa na raw dahil nakarekord na. Pero oks lang ‘yan, sa mga susunod na panahon, pagtatawanan na lang natin ito tulad ng mga ex ninyo. Kung babalikan ang kasaysayan, mahihinuha natin kung paano umunlad ang musika sa paglipas ng mga panahon. Kung noon, sa Europa, para sa mga aristokrata lang ang musika, abot-kamay na ngayon ito sa pamamagitan ng smart phones. Isang Googlesearch na lang, mada-download mo na. Naging tulay rin ang musika sa pagpapalakas ng kilusang masa para sa pagbabagong panlipunan. Tanyag noon sa US ang awitin nina Bob Dylan at John Lennon upang kondenahin ang giyerang pananakop ng US sa Vietnam at paggigiit sa karapatan ng mga Aprikano-Amerikano. Naging boses naman ng maralitang tagalungsod sa London ang punk band na The Clash. Sa Pilipinas, naging tanyag noong dekada ’80 ang “Tatsulok” ng Buklod. Pero siyempre, hindi ang mga ito ang nagpabago sa mga lipunan. Mga mamamayan pa rin ang mapagpasya. Mababatid na ang lahat ng ito’y salamin ng anumang catalyst sa mga lipunan. Kung di naman dahil sa mga Black Panther, hindi maisusulat ng The Beatles ang kantang “Black Bird”. Kung di rin bumagsak ang Berlin Wall ay walang “Wind of Change” ang Scorpion. Kung di nga naman ganoon kasalimuot ang mamuhay sa ghetto, walang maisusulat na mga obra si Tupac Shakur. Sa huli, isa lang naman ang sasabihin ng mga Marxista: ang lahat nang ito’y bahagi ng umiigting na tunggalian ng mga uri sa lipunan. Madugo ang kasaysayan ng sangkatauhan, masalimuot ang ating proseso sa pagpapakatao. Kaya’t pagtiisan mo muna ang “Titibo-Tibo”. Sabi nga’t kung gaano raw kabilis ang pagsikat, ganun rin kabilis ang pagkalaos. Basta, huwag mo lang lalaitin ‘yung mga masang nakikinig ng ganitong kanta. ‘Wag kang mag-ala JD Salinger o Ayn Rand kasi baduy. Hayaan mo, kapag nagtagumpay ang pambansa-demokratikong rebolusyon, baka lahat ng musikero sa Pilipinas maging jazz player at wala ka nang mababasang angas sa social media na “OPM is Dead.” Charing! May joke ako bago mo ito matapos basahin: Paano mo gagawing bulok ang non-biodegradable? Eh di, ipalamon mo sa sistema!

Tambuling Batangas Publication February 21-27, 2018 Issue | Page 5