hangi sermayenin para ödediği değil emeğimizle,
yapmadık. Başka türlü bir toplum mühendisliği bu!
alın terimizle kazandığımız parayı ne şekilde
Çok kullanılan bir kavram, biliyorum ama o açıdan
harcadığımız. Hayattaki duruşunuz da burada
kullanmıyorum. Dünyada da böyle, Türkiye’de de
belirleniyor. Bunu tiyatroya harcamak! Bundan
böyle gelişti. Okumaktan, araştırmaktan, takip
sonra da böyle olacaktır. Buna erdem demeyey im
etmekten uzaklaştık; daha basit, daha hızlı, daha
de kıymet diyeyim. Kim olursa olsun kıymetli bir
hap, daha abur cubur... Eskiden yemek yiyorduk,
hareket. Tiyatro yapmak artık o kadar zor ki nasıl
şimdi abur cubur yiyoruz.
yapılabiliyorsa öyle yapılsın; yeter ki yapılsın.
• Bu, neden kaynaklanıyor?
Seyirci zaten karar verecektir. Hem tiyatro seyircisi,
Tarihsel koşullar diyeyim. Bunu, spesifik olarak bir
hem sıradan seyirci; o içeriğe muhakkak bir değer
yere işaret edemem.
biçecektir: iyi, kötü, güzel, olmuş, olmamış...
bir şey; bizim üzerimize düşen bunu seyirciye
bu eğitim sistemi birçok
şeyin içini boşalttı
her zaman sunmak, sunabilmek. Seyirci oyun
• İnsanları daha kontrol edilebilir hale getirmek
izleyebilsin, tarih boyunca bu devam edebilsin.
olabilir mi?
Burada tarihsel bir sorumluluğumuz olduğunu
Bu, kimsenin suçu değil. Sistemle ilgili, kişiyle
düşünüyorum.
ilgili değil! O sistemi temelde zaten kapitalizm
• Sizce hangi alanda sanat kaygısı en fazla
oluşturuyor. Teknik olarak baktığımızda
hissediliyor?
kapitalizmin de ana amacı budur zaten. Şunu da
Sanat yaratmak için belli koşullarınızın olması
reddedemeyiz; günümüz modern dünyasında
lazım. Sinema, tiyatro, dizide başarılabilir de
kapitalizmi de reddedemeyiz, onun getirdiği
başarılamayabilir de! Birinden birinde daha
sonuçları, araçları reddedemeyiz. Bunlar artık bir
kolay diye bir şey yok. Önemli olan, buna para
önceki jenerasyonda kalan tartışmalar. Reddederiz,
harcayan kişinin, yapımcının, prodüktörün nasıl bir
bununla ilgili tartışırız ama yok sayamayız.
bakış açısıyla nasıl bir ürün hazırlamak istediğiyle
İçselleştirmek zorunda değiliz; kavga edebiliriz,
ilgilidir. Eğer yatırım yapar ve sanatsal bir sonuç
ama yok sayamayız. Önce bu gerçeği kabul ederek
almak isterse, o sanatsal sonucu alır. Dizilerde çok
başlamamız gerekiyor. bunu kim yaptı? Tarih yaptı
dar zamanda çok işler başarmanız gerekiyor. zor
aslında. İnsanlar kendi kendine yapıyor, eğitim
ama başarılamaz diye bir şey yok; başarıldığını
sistemi yaptı, o yaptı, bu yaptı, bugünkü hükümet
görüyoruz dönem dönem. Ama iyice acımasızlaştı,
yaptı vs. çok çelişkili bir sistem ya demokrasi!
bu koşullarda yapmak iyice zorlaştı. Ve maalesef
Nereye çekerseniz oraya giden, ne olacağı belli
seyirci algısı da bayağı kirlendi. Seyircinin merak
olmayan bir sistem. Bu sistem olduğu müddetçe
ettiği, televizyonda görmek istediği, beklentisi
bu hep vardır zaten. Biri gelir iyi bir şey yapar, biri
sanatsal estetik, yüksek değerlere sahip bir eser
gelir kötü bir şey yapar. Ama tırnak içinde “Halk
değil; hep vardı bu seyirci, şimdi genelleşti. Hikaye
seçer” falan filan. Dolayısıyla, bunu yine kendimiz
aksın, duysun, takip etmek zorunda olmasın...
yaptık. Bunu bize kimse yapmadı. Bunu yaparken,
Takip etmek zorunda olduğunda seyirci maalesef
komşumuzun üzerine attık, arkadaşımıza yaptık, biz
sıkılıyor. Tembelleştirdik seyirciyi; ama bunu biz
kendi kendimize yaptık. Biz birbirimizden koptuk.
Mutlaka bir pay biçecektir. O, seyircinin yapacağı
B İ R YETENEK
KA Ş İ F İ D İ R