Sonntagsblatt 2/2024 | Page 32

IN UNSE SPROCH KSOCHT

TI ZEIT ZU SEN , TER WOS MR IS

Von Robert Becker
Wos es mr well , tes muß mr scho selwr wess , sounst maant mr jo kroot , taß mr kern sou tanzt , wi ti anen pfeiwe . Wos mr net kenne , is noch a ‘ s woate , pis vleicht aans oukit , wu es es triwehiekeht .
Selpst noch , we mr sou wenich Zeit hot wi heintsetooks , terf mr net ouhne de Ketange sei , wie es mr well leep , un af tere Frooch , we es mr is , soull mr joo aa net anen Leit loss fier am e Antwuot keep . Alles aneri is e Manipulatiou .
Selpst noch , wenn sich ti Welt oarich ketreht hot , un nix meh is wi friehr , misse mr unsen Platz fenn . Freilich nuo noch , we mr tes nuch fier wichtich hale , iwehaupt en Platz eizunehme , un net wellde in ten globale Prei eikschmiert we , wu tes eh nix meh zu sooche hot , we es mr is . Vil wichticher is vleicht a nuch , we es mr kepliewe is . Wal tes is sou , taß mr voun em Uot hekemmt . Selpst noch , we mr tes vleicht kern wellt velaaichl . Wal tes halt net immer modern is . Ka Moudi . Nuo we mr nooch ten lept , noch fresst am ti Moudi ti Vekangeheit – un zum Schluß a ten Poude eenich te Fiß wek .
Me maant , aa-zwaa Generatioune , noch is es sou weit , noch is alles vekesse , noch se mr neie Leit , ti ten Zeitkeist in sich trooche , noch kenne mr mit tene Anen mitkhal , noch wert mr nimmi mit ten ougeredt , taß mr touch ‘ n Schwoop is . Noch is mr voun ten Fluch pefreit , noch kou mr mit allene in de nämlich Richtung mitkschwemm .
Wi wenn tes wichtich wär . Owr a net : wal kroot noch , wu mr scho tät maan , es wär ti Zeit koumme , ten Noume eigetauscht , ti Sproch vekesse , noch esst emol es Englskent Pounesouppe mit Heeweknell pa de Kroußmoudr , noch schmeckt ‘ s en , un frächt : „ Kroußmoudr , wos is tes ?“ – Noch sächt se vleicht , taß tes etwos Schwäwisches is , wos se selwr pa ihre Kroußmoudr als kesse hot . Noch wirt te vleicht sich ti Frooch stelle , taß wenn sei Urkukandl e Schwäwin woar , e selwr vleicht aa mit ten ewos zu tun hot – außer tene Heeweknell aa nuch ?
Noch is widr too es Kramaasch , op mr a en kude Unger in ten Lant is . Wal ja , me is es als en Schwoop aa : en ehliche Mensch is immer am peste . Tes muß mr koa net weidr iweleech . Nuo pleit halt ti Frooch nooch ‘ n Virouhnekoumme . Af tere Frooch ti Antwuot hat noch jo a ti Politik scho vier zwaahunet Joahr leicht kfoune .
Nooch e Schult tefier soull mr net such , wal tes nix prenkt . Wos vepei is , tes is halt vepei , selpst en Fels precklt mit de Zeit wek . Fier en Auskangspunkt kenne mr sounst nix auskewähl , wi tie Realität , in tere wos mr too un jetz leewe . Kanz kenau jetz misse mr wess , wos es mr welle , wos uns wichtich is , un wie es mr selwr virouhnekoumme . E Zureck kit
32
‘ s wouhl net , owr e Vuorwets immer . Ti Welt kenne mr net veäner , owr unse eiche Fuotleewe scho .
Vile Leit sen sou , taß se nooch tere Masse welle keh , si welle am lipste net auffall , ti welle ka Zwirwl in ten Wasser hoo , wu se schwemme . Tes is uns a sou peigeprocht wuon . „ Mit tene Welf muß mr mitheil .“ – tie Wjetr houn ich voun mei Kroußmoudr pal alle Took khjet . Un wesst ‘ r , wos es mr tepei eikfalle is ? Taß mr vleicht selwr jo kan Woulf net is . Vleicht nuor en Hunt owr a e Schoof . Wos noch ? Un wos noch , wenn ti Welf tes koa net wellde , taß ti Hunt un ti Schof mit ne täde heil ? Taarem is tes , maan ich , vil pesser , rauszufene , we un wos es mr selwr is , un nooch ten zu leewe – nooch sei eicheni Natuor . Mit unse Sprooch , ti klaa Mundart , ti wos mr houn , in mouniche Tirwer vleicht a zwaa tevou , ti wos owr vleicht iwerool e hantvoul alde Leit nuo meh reede , ist es aa sou . Si zu pehale , tät haaß , taß mr en krouße Schatz aufheept . Pai mir is es sou geweest , taß ich mit sou sechzeh-sipzeh Joahr traufkoumme sen , taß wenn ich mei Moudrsproch jetz net oufang widr zu reede , noch se vou mr vekesse wert .
Ti Joahr sen noch vekange , un wi ich af aamol em mich kschaat houn , noch woa pal e jeets em mr veschwune , ti Leit , mit tene ich teham in de Kasse nuch houn kennt mei Sproch kereet , woan wek . Wek woan se , auskstuorwe . Noch had ich mit Fufzich iweleecht , taß ich kschwint nuch sellt alles aufschreip , wos meglich is . Net nuo fje mich selwr , wal vleicht fier selene Leit aa , ti wos mit ten nuch etwos kenne oukfang .
Ich houn vil iwe ten kstudiert , es hot richtich Mieh kekoust , Wjetr auszukroowe , ti Methode zu fenne , wie ich mei Sproch kounn sou aufkschreip , taß ich se spädr selwr kounn nuch kelees un a vesteh . E Dilemma woa tes . Ich sen owr traufkoumme , taß ti Iebung tes mit sich prenkt , taß noch ‘ s Opschreiwe pal kschwint kenung keht , soutaß mr ten Ketange tepei net muß velier . Noch koumme a Wjetr widr , ti wos mr , wal se in ten Tischkuoscht nimmi vierkoumme , sounst länkst scho vekesse kemaant hot . Heint teng ich , taß ich tes mit ten Schreiwe in de Mundart scho vier zwanzich-treißich Joahr hätt sellt oufang . Owr wos vepei is , tes is vepei , iwe ten soull mr net remjammer . Wal Leit mit Veantwuotung houn tes jo tomols aa uondlich vepasst , unsene Mundoat en Wert zu keewe , un houn tepei zukschaat , wie se mit tene alde Leit in ten Kroop ketrooche wern .
‘ S keht net em de Schult , owr es kounn nuch em de Meeglichkeit kekeh , ewos ouzufange : ouhne Illusiou – owr mit en kude Welle . Un sell soull mr länkst vekess , taß mr sou pequämlich terft sei , taß mr nuo trauf wärt , taß voun „ trouwe her “ e Leesung kemmt , wal tuot keht ‘ s touch em kanz anen Suorche . Taarem sooch ich , taß wos es mr well sei , plei un wer , mr selwr muß wess !
SoNNTAGSBLATT