LANDBOUKUNDIG
80
69.9
70
63.2
60
50
49.6
40
40
30
22.7
20
0
13.2
12.2
10
2.6
Suid-
Amerika
Noord-
Amerika
Australië en
Nieu-Seeland
2008/09
Asië
1.6
2.5
Europa
0.5
2.7
Afrika
2015/16
Figuur 1: Globale toename in bewaringslandbougewasarea tussen 2008/09 en 2015/16.
(MIR, 2018)
prakties nie.
Monique Barbut, uitvoerende sekretaris
van die Verenigde Nasies Konvensie, is
van mening dat indien die inwoners van
Afrika suid van die Sahara, insluitend Suid-
Afrikaners, grond- en waterbestuur op
slegs ’n kwart van die 300 miljoen hektaar
bestaande landbougrond kan verbeter,
kan voedsel- en veselproduksie van hier
die lande verhoog word met ’n ongeloof-
like 50%. Sy voer verder aan dat te veel
bewaringslandbou-ingestelde produsente
slegs een metode, soos geenbewerking,
gebruik om hul gronde te herstel en vol-
houbaar te boer. Hierdie boere moet ook
ander metodes implementeer om volhou-
bare landbou holisties te bevorder.
Wêreldwyd, sedert 2008/09, het
die landbougewasarea met ongeveer
68% toegeneem en sedert 2013/14 met
ongeveer 15% (Figuur 1). In 2015/16 het
bewaringslandbou ongeveer 180 miljoen
hektaar beslaan, of 12,5% van die totale
wêreldwye jaarlikse oesland. Die persen-
tasie graanboere wat bewaringslandbou in
Suid-Afrika beoefen, is persentasiegewys
soos volg: Wes-Kaap (80%), Kwazulu-
Natal (70%), Vrystaat, Noordwes en
Mpumalanga (maksimum 20% elk).
Daar bestaan ’n groot geleentheid
en behoefte om bewaringslandbou in
Suid-Afrika uit te brei. Slegs 15% tot 20%
van kommersiële graanboere en 5% van
kleinboere in Suid-Afrika het bewarings
landbou aangeneem (WWF 2018). Die
belangrikste groentegnologiegeleentheid
in bewaringslandbou sluit die plaaslike
vervaardiging en verkoop van bewarings
landboumasjinerie in, wat tans meestal
ingevoer word na Suid-Afrika. Die geraam
de beskikbare markgeleentheid vir be
waringslandboumasjinerie in Suid-Afrika
wissel tussen R136 miljoen tot R747 mil
joen. Adviesdiensverskaffers bied verdere
opkomende geleenthede in dekgewasse,
aangesien dit wêreldwyd ’n belangrike rol
in die produksie van droëlandgewasse
speel, veral in droë en semi-droë gebiede.
Inisiatiewe vir bewaringslandbou in
Suid-Afrika word suksesvol gedryf deur
plaaslike bewaringslandbouboerdery
groepe soos die “No-Till”-klub in Kwazulu-
Natal, Bewaringslandbou Wes-Kaap en
die Ottosdal “No-Till”-klub in Noordwes.
Daar is ook ’n beduidende hoeveelheid
beleggings in bewaringslandbounavor
sing deur die Mielietrust, Graan SA, die
Landbounavorsingsraad (LNR) en verskeie
ander belanghebbendes.
Die positiewe omgewingsimpak van
bewaringslandbou kan nie geïgnoreer
word nie. Die koolstofbepaling van ver-
minderde bewerking op 20% van SA se
bewerkte landbougebiede is ongeveer
1,2 miljoen ton CO 2 e (WWF 2018). As
daar bewys kan word dat bewarings
landboupraktyke ’n beduidende hoeveel
heid koolstof kan sekwestreer, kan dit
die saak vir boere versterk om tot meer
volhoubare praktyke om te skakel, aan-
gesien geleenthede soos die kompen-
sasie van koolstofkrediete ontstaan. Die
Departement van Landbou, Bosbou en
Visserye (DAFF) het in 2017 ’n konsep
beleid vir bewaringslandbou vrygestel
wat beleidsteunmaatreëls identifiseer om
die aanneming van bewaringslandbou te
bevorder, insluitend finansiële aanspo
rings. Twee onlangse innoverende finan-
sieringsinstrumente het ook die potensiaal
om die aanneming van bewaringslandbou
in Suid-Afrika te ondersteun. Die Suid-
Afrikaanse Bankwese Assosiasie (BASA)
en sy kommersiële banklede werk saam
met DAFF aan ’n gemengde finansierings
instrument wat die bevordering van natuur
like hulpbronbestuur insluit. ’n Kredietlyn
van die Europese Beleggingsbank aan die
Land Bank wat onlangs goedgekeur is,
bevat ’n gedeelte krediet wat vir klimaats
intelligente landbou geoormerk is.
’n Gesamentlike poging moet aange-
wend word om die huidige beperkinge
vir bewaringslandbou in Suid-Afrika aan
te spreek. ’n Gebrek aan kennis rakende
die belangrikheid van die implementering
van al drie die aspekte van bewarings
landbou, naamlik minimum grondversteu
ring, permanente grondbedekking, en
wisselverbouing moet aangespreek word.
Die gebrek aan geskikte masjinerie vir
plaaslike toestande (bv. klipperige grond),
’n vertraging tussen belegging en die
realisering van finansiële opbrengste
deur verbeterde opbrengste (relatief lang
opbrengs op belegging van ongeveer
6 jaar), sowel as die hoë kapitaalkoste
benodig vir toerusting en ’n nie-onder-
steunende beleidsomgewing, moet ook
aangespreek word.
Die bereiking van voedselsekerheid bly
sentraal in verskeie nasionale en streeks
programme en -beleide in Suider-Afrika.
Bewaringslandbou is ’n innoverende
manier om landbou-ekosisteme te be
stuur om hoër, volgehoue produktiwiteit,
verhoogde winste en voedselsekerheid
te bewerkstellig, terwyl dit die natuurlike
omgewing verbeter. Aangesien die meer-
derheid van die bevolking in Suider-Afrika
afhanklik is van landbou vir hul lewens-
bestaan, moet tegnologiese opsies wat
landbouproduktiwiteit verhoog en boere
kan ondersteun om die negatiewe gevolge
van klimaatsverwante en ander beperkinge
teen te werk, bevorder word.
SENWES SCENARIO | HERFS • AUTUMN 2020
23