We denken dat infecties in de darm,
bijvoorbeeld een finke salmonellabesmetting, ertoe kunnen leiden dat je
intolerant voor gluten wordt, omdat je
afweercellen op gluten gaan reageren.
En als ze eenmaal reageren, dan blijven ze dat altijd doen.’
Een andere omgevingsfactor: we krijgen veel meer gluten binnen dan twintig, dertig jaar geleden. Frits Koning:
‘We eten minder stamppot met boerenkool en meer pizza en pasta en broodjes
om de hamburger tussen te stoppen.
Gluten is het goedkoopste eiwit dat er
is. Het blijft over bij de productie van
tarwezetmeel. Voor de voedingsmiddelenindustrie is het een handig ingrediënt, dus het gaat overal in.’ Zoveel
gluten, denkt hij, zou voor de mensen
met de genetische aanleg voor
coeliakie wel eens een te
grote belasting kunnen
zijn.
Chris Mulder is hoogleraar maag-, darm- en
leverziekten in het
VUmc in Amsterdam
en hij zegt dat mensen
in het zuiden van India,
die minder arm zijn dan voorheen, voor het eerst ook coeliakie beginnen te krijgen. Ze
eten minder rijst en meer
chapati, een soort pannenkoek van tarwe.
In Nederland, zegt hij,
kregen mensen in 1998 gemiddeld 13 gram gluten per
dag binnen. Nu is dat 18
gram. In Italië is het 30 gram,
door alle pasta die er gege54
ten wordt. En hoe harder de tarwe, hoe
meer gluten. ‘Er moet wel een relatie
zijn met het feit dat het aantal mensen
met coeliakie toeneemt,’ zegt hij. ‘Maar
hoe het precies zit, weten we niet.’
Dan zucht hij diep en begint over
de mensen die denken dat ze ziek
worden van gluten, maar geen coeliakie hebben. ‘En dan ook echt niet,’
zegt hij. ‘Geen glutenspecifieke afweercellen, geen gladde darm, vaak
niet eens de genetische aanleg die
nodig is om coeliakie te ontwikkelen.’
Tien jaar geleden zag hij zulke mensen nooit, nu ziet hij er met zijn team
drie per week. ‘En dat zijn dan nog de
volhouders die voorbij de huisarts zijn
gekomen.’ Vaker vrouwen dan mannen. Ze kunnen nog slechter tegen
gluten dan mensen met coeliakie. Die
verdragen een beperkte hoeveelheid gluten vaak wel, maar
mensen met non coeliac gluten sensitivity, zoals de aandoening genoemd wordt,
krijgen er onmiddellijk ernstige buikpijn van. En worden
moe. ‘Bij 1 á 2 op de 10 mensen
zijn de klachten reëel,’
zegt Chris Mulder. ‘Bij
de anderen vinden
we geen oorzaak.’
In Australië, waar
10 procent van de
mensen geen gluten
meer zegt te eten, wordt veel
onderzoek gedaan naar glutensensitiviteit en twee jaar
geleden leek het er even op
dat mensen inderdaad ziek
konden worden van gluten
Reader’s Digest 03/14