OUDEREN
Samenvatting
Bij ouderen kunnen symptomen passend bij posttraumatische stressstoornis( ptss) verband houden met traumatische gebeurtenissen op oudere of jongere leeftijd. Van uitgestelde ptss wordt gesproken als symptomen van ptss afwezig zijn na blootstelling aan een traumatische gebeurtenis op jongere leeftijd en later geleidelijk toenemen. Niettemin is de prevalentie van ptss bij ouderen lager dan bij andere leeftijdsgroepen. De aanleiding voor de toename van klachten verdient zorgvuldige navraag. Cognitieve, somatische en sociale aspecten van veroudering spelen bij psychotherapie en farmacotherapie een cruciale rol.
Leerdoelen Na lezing van dit artikel:
• kent u de prevalentie van ptss bij ouderen en risicofactoren voor het ontwikkelen ervan
• bent u alert op de aanleiding tot toename van klachten
• kent u de behandelmogelijkheden ptss bij ouderen: epidemiologische aspecten, diagnostiek en behandeling
½ kennistoets
punt www. psyfar. nl
G. E. Smid, psychiater, stichting Centrum’ 45, Locatie Diemen en onderzoeker, Arq Research Program
Zie voor het cv van de auteur: www. psyfar. nl
Inleiding De geestelijke gezondheidszorg voor ouderen vormt meer dan ooit een uitdaging voor de praktijk, wegens complexiteit van de zorg en demografische ontwikkelingen. Klachten gerelateerd aan een psychotrauma bij ouderen verdienen daarbij bijzondere aandacht. Deze klachten kunnen samenhangen met traumatische ervaringen die op jongere of oudere leeftijd hebben plaatsgevonden, dus meer of minder recent. Bij recentelijk doorgemaakte trauma’ s kan een posttraumatische stressstoornis( ptss) ontstaan. Traumatische ervaringen op jongere leeftijd kunnen leiden tot chronische ptss of op latere leeftijd leiden tot uitgestelde( ook wel verlate) ptss.
Epidemiologie Epidemiologische studies van grootschalige rampen laten zien dat ptss bij ouderen in het algemeen wat minder frequent voorkomt dan bij jongere leeftijdsgroepen. 1-4 Een relatief lage prevalentie bij ouderen wordt voor de meeste psychiatrische stoornissen gevonden, uitgezonderd
44
Psyfar | juni 2013 | nummer 2