Criteria algemeen verhoogd risico voor ontwikkeling van metabool syndroom Er is sprake van :
• bij het kind obesitas , waarbij de absolute bmi > 2,0 standaarddeviatie
• familiaire hypercholesterolemie
• bij ouders diabetes mellitus type 2
• bij ouders een hartinfarct < 45 jaar .
vang van de medicamenteuze behandeling wordt bepaald of het kind deel uitmaakt van een risicogroep ( zie kader ‘ Criteria algemeen verhoogd risico voor ontwikkeling van metabool syndroom ’). Indien dit niet het geval is , vindt bij deze en volgende evaluaties enkel lengte- en gewichtsmeting plaats en geen bloedonderzoek . Behoort het kind tot een risicogroep of neemt de bmi meer dan 1 standaarddeviatie toe of ontwikkelt de absolute bmi zich tot meer dan 2 standaarddeviaties boven het gemiddelde , dan vindt ook laboratoriumonderzoek plaats en wordt naast de standaardadvisering en -voorlichting in overweging genomen de medicatie te staken , te switchen naar een oud antipsychoticum en het kind te verwijzen naar een professioneel fitnessprogramma ( genoemd wordt http :// www . fitkids . nl ). Bij afwijkende laboratoriumwaarden ( nuchter / nietnuchter glucose , HbA1c , cholesterol , hdl-cholesterol , ldl-cholesterol , nuchter triglyceriden ) vindt overleg met of verwijzing naar de kinderarts plaats . Evaluatie vindt volgens de Accare-richtlijn plaats na 3 en na 6 maanden en vervolgens ieder halfjaar . Lengte en gewicht worden elke keer bepaald , laboratoriumonderzoek geschiedt op indicatie . Overbeek en collega ’ s doen aanbevelingen voor monitoring bij kinderen en adolescenten op basis van het schema voor systematische monitoring van somatische complicaties bij antipsychoticagebruik door volwassenen , opgesteld door Cahn en collega ’ s . 5 , 18 Een belangrijk verschil met de Accare-richtlijn betreft de frequentie van de evaluatiemomenten in de eerste fase van behandeling . Na nulmeting bij de start vindt evaluatie plaats na 1 , 2 , 3 en 6 maanden en vervolgens halfjaarlijks . Het afnemen van de somatische anamnese ( en bij de nulmeting en jaarlijks ook de familieanamnese ), het bepalen van de bmi en tailleomtrek-lengteverhouding , bloeddruk ( niet in maand
1 en 2 ) zijn standaardmetingen . Bij de start adviseren zij de nuchter glucose- of de HbA1c-waarde , nuchter cholesterol- , hdl-cholesterol- en triglyceridenwaarden te bepalen en dit in maand 3 , 6 en vervolgens halfjaarlijks te herhalen . Op indicatie zijn alle metingen mogelijk . De tailleomtrek-lengtebepaling wordt geadviseerd omdat dit een betrouwbare marker zou zijn voor verhoogd risico op cardiovasculaire aandoeningen . Normaalwaarden voor kinderen in Nederland zijn bekend . Bij een tailleomtreklengteverhouding hoger dan 0,5 is sprake van verhoogd risico . De overige referentiewaarden wijken licht af van de waarden die in de Accare-richtlijn worden aangehouden .
Beleid Orbis ggz Kinderen en Jeugdigen In januari 2012 hebben wij , werkzaam in een perifere ggz-instelling ( met voor kinderen en jeugdigen een ambulante en kinderdeeltijdsetting , geïntegreerd in een algemeen ziekenhuis ) in samenspraak met onze collega ’ s van kindergeneeskunde de afspraken bijgesteld met betrekking tot het beleid betreffende de behandeling met antipsychotica . Besloten is in principe de Accare-richtlijn te volgen , zij het met een paar aanpassingen . Wij starten ook met uitleg , voorlichting en educatie en het bepalen van gewicht , lengte , bloeddruk en hartslag . Het afnemen van de somatische en familieanamnese is eveneens vast onderdeel van het eerste onderzoek . Ouders en jeugdigen krijgen een algemene folder mee over medicatiegebruik . Hierin kunnen ze de verstrekte basisinformatie over bijvoorbeeld risico op afhankelijkheid , placebo-effect , off-labelgebruik en dergelijke nog eens nalezen . In deze folder staat ook een aantal lichamelijke verschijnselen afgedrukt . Het aankruisen voor de start van de medicatie van de mate waarin ze hiervan last hebben , helpt als ‘ basislijn ’ in de loop van de behandeling bij het interpreteren van somatische klachten nadien . De ouders krijgen een ‘ bijsluiter ’ mee met de belangrijkste informatie over mogelijke werking en bijwerkingen van het voorgeschreven middel in lekentaal . De kinderen en jeugdigen wordt geadviseerd om als ze klachten hebben deze direct aan hun ouders te melden . We hebben de Accare-richtlijn bijgesteld op een drietal punten : het tijdstip van de eerste hermeting , het criterium wat betreft gewichtstoename om aanvullend onderzoek te doen en de wijze van uitvoering hiervan . Wij vinden steun voor deze aanpassingen bij de hierboven aangehaalde onderzoeksgegevens .
Psyfar | juni 2013 | nummer 2 15