HOOFDARTIKEL
Samenvatting
Als behandeling met antipsychotica bij kinderen en jeugdigen wordt geïndiceerd , vraagt dit vooraf om screening op risicofactoren . Bij de start en tijdens de behandeling zijn systematische effectevaluatie en monitoring van een aantal lichamelijke parameters noodzakelijk . In dit artikel wordt de recente literatuur besproken betreffende het effect van antipsychotica op het gewicht en metabolisme bij minderjarigen en voorzorgen hieromtrent . Het betreft veelal buitenlands kortetermijn-evaluatieonderzoek en aanbevolen beleid dat niet zonder meer in Nederland toepasbaar is . Een Nederlandse richtlijn voor screening en monitoring bij deze doelgroep ontbreekt . Via het Landelijk Kenniscentrum Kinder- en Jeugdpsychiatrie is een lokaal ( bij Accare ) ontwikkelde richtlijn beschikbaar . Wij bespreken hoe wij deze richtlijn voor ons dagelijks werk gedeeltelijk hebben aangepast . De basis voor de aanpassingen vormen het beschikbaar onderzoek , eigen praktijkervaringen en professionele overwegingen .
Leerdoelen Na bestudering van dit artikel :
• hebt u een overzicht van de laatste onderzoeksgegevens betreffende deze bijwerkingen om mede uw keuze voor een antipsychoticum op te baseren
• vindt u bevestigd dat deze potentiële bijwerkingen structureel actief aandacht behoeven , ondanks het feit dat de nodige ( langetermijn ) kennis ontbreekt
• hebt u betreffende uw eigen screening- en monitoringbeleid stof tot nadenken
1 kennistoets
punt www . psyfar . nl
G . M . A . Westermann , kinder- en jeugdpsychiater bij Orbis ggz , afdeling kinderen en jeugdigen , omc Sittard-Geleen M . M . I . L . McGregor-Schuerman , kinderarts bij Orbis Medisch Centrum ( omc ), Sittard-Geleen N . Leinders , verpleegkundig specialist bij Orbis ggz , afdeling kinderen en jeugdigen , omc Sittard-Geleen M . J . M . C . Langenaken , kinder- en jeugdpsychiater bij Orbis ggz , afdeling kinderen en jeugdigen , omc Sittard-Geleen S . J . L . Fornaro-Schutgens , kinder- en jeugdpsychiater bij Orbis ggz , afdeling kinderen en jeugdigen , omc Sittard-Geleen W . A . H . Bisschops , kinder- en jeugdpsychiater bij Orbis ggz , afdeling kinderen en jeugdigen , omc Sittard-Geleen
Zie voor de cv ’ s van de auteurs : www . psyfar . nl
Antipsychotica , overgewicht en metabole afwijkingen bij kinderen en jeugdigen
Inleiding Antipsychotica worden bij minderjarigen in toenemende mate voorgeschreven , vooral vanwege forse gedragsontregeling of overprikkeling , die onvoldoende te behandelen zijn met enkel niet-medicamenteuze interventies en die aanhoudend ernstige verstoring geven in het functioneren en / of de ontwikkeling van het kind . Meestal is sprake van autisme , adhd ( attention-deficit hyperactivity disorder ), een gedragsstoornis en / of een verstandelijke beperking . Ook tics , hevige angst , psychose , bipolaire stoornis , delier of eetstoornissen zijn , zij het minder vaak , een indicatie voor behandeling met antipsychotica . In 2011 nam in Nederland het aantal voorschriften bij kinderen onder de 10 jaar toe met 4 % en in de leeftijd van 11 tot en met 20 jaar met ruim 6 %. Onder jeugdigen betreft dat meer jongens dan meisjes . Voor de leeftijdscategorie 11 tot en met 20 jaar betrof het
10
Psyfar | juni 2013 | nummer 2