LIFE
STYLE HEALTHY FAMILY
«ΈΧΑΣΑ ΤΗ
μπάλα μου…»
Τα παιδιά δεν έχουν την ωριμότητα να διαχειριστούν την
απώλεια παιχνιδιών ή αγαπημένων προσώπων!
Τα παιδιά δεν είναι τόσο προστατευμένα από τα τραυματικά
γεγονότα της ζωής, όσο θα θέλαμε να πιστεύουμε. Ακόμα και
σήμερα, προσπαθώντας συχνά να τα προφυλάξουμε από έναν
τραυματισμό, μοιάζουμε να ξεχνάμε ότι εκείνα δεν ιεραρχούν
με το δικό μας τρόπο τις απώλειες που υφίστανται. Έτσι, η
απώλεια μιας μπάλας ή μιας κούκλας μπορεί, για ένα παιδί,
να προκαλέσει, κατά περίεργο τρόπο, τόση θλίψη όση και η
απώλεια ενός συγγενικού προσώπου.
Πως βλέπει το παιδί τον θάνατο και την απώλεια;
Το συναισθηματικό δέσιμο, στο παιδί, περνάει από την σω-
ματική και κοινωνική ωρίμανση. Όσον αφορά στη σωματική,
η σχέση με τη μητέρα είναι καθοριστική για την επιβίωσή
του. Ως την ηλικία των πέντε ετών, το παιδί συνδέει τη ζωή
με την κίνηση. Ό,τι κινείται είναι ζωντανό. Έτσι, μπορεί
να θεωρεί ότι ένα αντικείμενο είναι ζωντανό, ότι χρειάζε-
ται φαγητό και ύπνο. Αν και αυτή η θεώρηση ξεθωριάζει
σταδιακά, εντούτοις για μεγάλο χρονικό διάστημα το παιδί
πιστεύει ότι οι άνθρωποι δεν πεθαίνουν, αλλά σκοτώνονται.
Αν κάποιος πεθάνει από μια ασθένεια,
αυτή θεωρείται εξωγενής και μπορεί να
εκληφθεί ως συνέπεια ενός λάθους ή
μιας ανοησίας. Είναι θεμελιώδους
σημασίας να ερωτηθεί το παιδί εάν
γνωρίζει τα αίτια του θανάτου των
συνανθρώπων του. Η απόσταση
22 PRIMETIME
που μας χωρίζει από τον κόσμο των παιδιών είναι υπεύθυνη
για τις εκπλήξεις που μας επιφυλάσσουν οι απαντήσεις τους.
Στα μάτια του παιδιού, ο θάνατος δεν μπορεί να προέλθει
από μια εσωτερική ώθηση. Αντιθέτως, πιστεύει ότι μια δική
του συμπεριφορά προκάλεσε το θάνατο. Η ενοχή είναι ένα
από τα πιο συνηθισμένα συμπτώματα του πένθους για έναν
ενήλικο. Ωστόσο, στο παιδί μπορεί να παραμένει κρυμμένη,
μαζί με διάφορα άλλα συμτώματα όπως η νυχτερινή ενούρη-
ση, η δυσκολία να εκφράσει τον πόνο του λόγω του φτωχού
του λεξιλογίου, παλινδρόμηση σε ξεπερασμένες φάσεις της
ανάπτυξης κ.ά.
ΒΡΈΦΗ
Το βρέφος συναισθάνεται την
απουσία και τη θλίψη γύρω
του ακόμα και από τον τόνο
και τη ροή του λόγου
μας και αντιδρά
με διαταρα-
χές ύπνου,
ευερεθιστότη-
τα, μεταβολές
στην όρεξη,
συναισθηματική