Προτάσεις για αντιμετώπιση της ενεργειακής φτώχειας στην Ελλάδα 57
Για την κατάρτιση αυτής της στρατηγικής προτείνονται τα ακόλουθα βήματα :
■ Θεσμοθέτηση επίσημου ορισμού της ενεργειακής φτώχειας Η θεσμοθέτηση ενός επίσημου ορισμού που να περιγράφει με σαφήνεια τι σημαίνει ενεργειακή φτώχεια , λαμβάνοντας υπόψη την πολύπλευρη φύση του φαινομένου , αλλά και τη σχετική ευρωπαϊκή εμπειρία . Δεδομένου ότι η προσέγγιση του 10 % είναι αδιαμφισβήτητα προβληματική , προτείνεται ο θεσμοθετούμενος ορισμός να αποτελεί έναν συνδυασμό των προσεγγίσεων « χαμηλό εισόδημα – υψηλές δαπάνες » και « ορίου ελάχιστου εισοδήματος » ( βλ . Κεφ . 1.1 ) σε σχέση και με την ενεργειακή κατάταξη της κατοικίας . Πιο συγκεκριμένα , να εξετάζεται ο δείκτης των δαπανών για την ενέργεια σε σχέση με το εισόδημα , το υπολειπόμενο εισόδημα σε σχέση με τα όρια της φτώχειας και η ενεργειακή αποδοτικότητα του ακινήτου του νοικοκυριού , ώστε να προκύψει μια κλίμακα αξιολόγησης των ενεργειακά φτωχών , κατά προτίμηση με διαβαθμίσεις για την αποτελεσματικότερη εφαρμογή των μέτρων αντιμετώπισης κατά προτεραιότητα .
■ Δείκτες παρακολούθησης Με βάση τον ορισμό του φαινομένου ακολουθεί ο προσδιορισμός κατάλληλων δεικτών για την καταγραφή και παρακολούθηση του προβλήματος , αλλά και για την ενίσχυση της συνοχής μεταξύ των επιμέρους πολιτικών σε κάθε έναν από τους παραπάνω άξονες-στόχους , ενσωματώνοντας τόσο ποσοτικά όσο και ποιοτικά κριτήρια ( βλ . Κεφάλαιο 1.1 ).
■ Χάρτης πορείας για την εξάλειψη της ενεργειακής φτώχειας Ο χάρτης πορείας για την καταπολέμηση της ενεργειακής φτώχειας , θα πρέπει να περιγράφει τα βήματα που απαιτούνται σε εθνικό , περιφερειακό και τοπικό επίπεδο . Βασικό στοιχείο είναι η σταδιακή μετάβαση από μια κοινωνική πολιτική που βασίζεται σε επιδόματα προς μια καινοτόμα πράσινη πολιτική που βασίζεται σε επενδύσεις των πολλών . Ως εκ τούτου , θα πρέπει να συμβαδίζει και με άλλες στρατηγικές στο πλαίσιο μιας ολοκληρωμένης εθνικής πολιτικής , όπως για παράδειγμα την επίτευξη των στόχων εξοικονόμησης ενέργειας και προώθησης των ΑΠΕ , των κλιματικών στόχων με βάση τη Συμφωνία του Παρισιού κ . ά .
Είναι κρίσιμο ο χάρτης πορείας να λαμβάνει υπόψη τις ανάγκες των διαφορετικών κοινωνικών ομάδων που πλήττονται και να συμπεριλαμβάνει τις απόψεις όλων των ενδιαφερόμενων μερών , μέσα από μια διαδικασία διαβούλευσης για τη διαμόρφωση των λύσεων και τη θέσπιση των κατάλληλων νομοθετικών , ρυθμιστικών και υποστηρικτικών εργαλείων . Η ενεργοποίηση όλων των ενδιαφερόμενων μερών για τη διαμόρφωση και εφαρμογή τέτοιων προτάσεων μπορεί να γίνει μέσα από δομές ενημέρωσης , ευαισθητοποίησης , παρακολούθησης , πληροφόρησης , εκπαίδευσης και κατάρτισης , σε συνδυασμό με ένα ευνοϊκό επενδυτικό περιβάλλον απαρτιζόμενο από κίνητρα , καινοτόμα χρηματοοικονομικά εργαλεία και φιλόδοξους στόχους ( π . χ . δραστική μείωση της ενεργειακής φτώχειας μέσω της ενεργειακής αναβάθμισης 1.000.000 κατοικιών μέσα στα επόμενα 10 χρόνια με έμφαση στα ευάλωτα νοικοκυριά ).
Τέλος , ο χάρτης πορείας θα πρέπει να περιλαμβάνει όχι μόνο δράσεις που μπορούν να αποδώσουν άμεσα ( μέχρι το 2020 ) αξιοποιώντας τις ήδη υπάρχουσες δυνατότητες ( χρηματοδοτικά εργαλεία , νομοθετικό πλαίσιο ), αλλά και μεσοπρόθεσμες και μακροπρόθεσμες δράσεις ( π . χ . μέχρι το 2030 και το 2050 ) που απαιτούν ευρύτερες θεσμικές και διοικητικές αλλαγές , δημιουργία εναλλακτικών χρηματοοικονομικών εργαλείων και ενός ευρύτερου πακέτου κινήτρων και αντικινήτρων .