58
Ενεργειακή Φτώχεια στην Ελλάδα
■ Λειτουργία του Παρατηρητηρίου Ενεργειακής Φτώχειας Στη χώρα μας έχει συσταθεί το Παρατηρητήριο Ενεργειακής Φτώχειας υπό την εποπτεία του Κέντρου Ανανεώσιμων Πηγών Ενέργειας( ΚΑΠΕ). Οι αρμοδιότητες-στόχοι του Παρατηρητηρίου 112, όπως παρουσιάζονται στην επίσημη ιστοσελίδα του, είναι:
• η έρευνα των πραγματικών επιπέδων ενεργειακής φτώχειας στην Ελλάδα μέσω αντιπροσωπευτικών δεικτών και η παρακολούθηση της εξέλιξής τους με την πάροδο των ετών,
• η αναγνώριση των συνθηκών στις οποίες εντείνεται το φαινόμενο της ενεργειακής φτώχειας,
• η άσκηση αποτελεσματικότερης ενεργειακής πολιτικής με γνώμονα την επίτευξη οικονομικής και κοινωνικής συνοχής, και
• ο προσδιορισμός πιθανών μέτρων πολιτικής για την εξομάλυνση του φαινομένου. Προκειμένου, όμως, να επιτευχθούν οι κρίσιμοι αυτοί στόχοι για την καταπολέμηση της ενεργειακής φτώχειας, θα πρέπει ο φορέας αυτός να αποκτήσει ουσιαστικές αρμοδιότητες, να στελεχωθεί κατάλληλα και να αναβαθμιστεί η λειτουργία του. Είναι αυτονόητο επίσης ότι θα πρέπει να συνεργάζεται με το υπό σύσταση Ευρωπαϊκό Παρατηρητήριο για την Ενεργειακή Φτώχεια, ώστε οι δύο φορείς να λειτουργούν συμπληρωματικά και να ανταλλάσσουν απόψεις και τεχνογνωσία.
6.2. ενημέρωση και εκπαίδευση
■ Στόχοι Ο ρόλος των κατοίκων αναφορικά με την εξοικονόμηση ενέργειας στα κτίρια έχει αποδειχτεί καθοριστικός. Έχει υπολογιστεί πως δράσεις που στοχεύουν στην αλλαγή της συμπεριφοράς των ενοίκων μπορούν να επιφέρουν σημαντική μείωση της τελικής κατανάλωσης ενέργειας. Παράλληλα, βελτιώνουν την οικονομική δύναμη του κάθε νοικοκυριού, ενώ σε εθνικό επίπεδο συμβάλλουν στην επίτευξη των εθνικών στόχων προστασίας του περιβάλλοντος και του κλίματος. Επίσης, συμβάλλουν και στην εξοικονόμηση ενεργειακών πόρων και στην αύξηση της ενεργειακής ασφάλειας, της στρατηγικής, δηλαδή, που έχει ως στόχο να εξασφαλίσει μακροπρόθεσμα μια σταθερή και συνεχή παροχή ενέργειας για τους πολίτες και, παράλληλα, να διασφαλίσει και σταθερότητα στην οικονομία 113. Πάνω απ’ όλα, όμως, θέτουν τους πολίτες στο επίκεντρο της λύσης, συμβάλλοντας στη σταδιακή μετάβασή τους από την κατάσταση του παθητικού χρήστη σε αυτήν του ενημερωμένου καταναλωτή και, σε επόμενο στάδιο, σε αυτήν του ενεργού καταναλωτή( prosumer 114), δηλαδή των καταναλωτών, νοικοκυριών ή επιχειρήσεων, που είναι ταυτόχρονα παραγωγοί και καταναλωτές ενέργειας.
Δράσεις ενημέρωσης και συμβουλευτικής αναφορικά με την ορθή χρήση της ενέργειας ενδείκνυνται για νοικοκυριά που πλήττονται από την ενεργειακή φτώχεια, λόγω του μηδενικού ή και χαμηλού κόστους των προτεινόμενων λύσεων, οι οποίες δεν υποβαθμίζουν την ποιότητα ζωής και την άνεση των ενοίκων. Τέτοιες λύσεις είναι ο σωστός αερισμός, η κατάλληλη σκίαση, το σβήσιμο των λαμπτήρων όταν βγαίνουμε από το δωμάτιο, η ρύθμιση της θερμοκρασίας κ. λπ. Σύμφωνα με τον Οδηγό Εξοικονόμησης Ενέργειας της WWF Ελλάς 115, η ρύθμιση του θερμοστάτη κατά 1 ο C χαμηλότερα μπορεί να επιφέρει στην Αθήνα εξοικονόμηση της τάξεως του
112
ΚΑΠΕ: Παρατηρητήριο Ενεργειακής Φτώχειας. Διαθέσιμο στο: https:// goo. gl / p4ZwnY
113
European Commission: Energy Security Strategy. Διαθέσιμο στο: https:// goo. gl / eRzcXL
114
European Union( Ιούν. 2016): Prosumers on the European Energy Union. Διαθέσιμο στο: https:// goo. gl / c0qZ2P
115
WWF Hellas( Μάρτ. 2012): Οδηγός Εξοικονόμησης Ενέργειας. Διαθέσιμο στο: https:// goo. gl / UbVeoo