ORIENTAL STUDIES IN ARMENIA VOLUME 3 Արևելագիտությունը Հայաստանում, հատոր 3 | Page 109
քագրական երկի (Ե դ. վերջ կամ Զ դ. սկիզբ) 1 հաղորդումները հետեւեալն
են. «Եւ ինքն սուրբ առաքեալն առնոյր զաշակերտսն եւ փութով հասանէր
յաշխարհն Հայոց, առ թագաւորն Սանատրուկ, ի գաւառին Արտազ, ի քա-
ղաքագեւղն Շաւարշան, յապարանս արքունի, ուր էին հովոց գետինք
թագաւորացն Հայոց: Եւ քարոզէր անդ զբանն կենաց եւ առնէր նշանա-
գործութիւն[ս] ի դրան արքունի [եւ] ի համաշխարհազարդ բանակսն...»;
«Ես՝ Կիրակոս... բնակէի ի սնարս լերին Սանատրուկ՝ ի յայրին, մաւտ ի
Շաւարշան... յայտնեցաւ ինձ ի քուն գիշերի յայտնապէս տեսիլ հրաշալի, ի
մէջ Սանատրուկ դաշտի...»; «...եւ պատմէր [ոմն յՌշտունեաց] սքանչելի
տեսիլ... ի տեսլեան գիշերի աղջիկ մի գեղեցիկ տեսլեամբ եւ ասէր՝ Ես եմ
Սանդուխտ, արի եւ գնա ի գաւառն Արտազ, ի քաղաքագեւղն Շաւար-
շան, ի դաշտն Սանատրուկ, ի կայս հանգստեան մերոյ...» 2 : Արդեօք
ակնյայտ չէ՞, որ ըստ այս բնագրերի՝ արքայական ամառանոց Շաւարշան
քաղաքի (կամ քաղաքագիւղի) դաշտը, ուր նահատակուել էին Առաքեալն
ու իր աշակերտ արքայադուստր Սանդուխտը եւ որտեղից նրանց մասունք-
ներն ինչ-որ ժամանակ անց բարձրացրել ու ամփոփել էին գետափից 1 կմ
արեւելք, «առապար» ձորալանջի Ս. Թադէի վանքում, հէնց վերջինից
ներքեւ հոսող Զանգեմար գետի հովիտն էր:
Անշուշտ, այս նոյն արտազեան մայրուղով էր շարժուել (այլ ոչ թէ՝
Մարդաստան-Մարդուցայք գաւառով անցնող ուշմիջնադարեան Ղարաէյ-
նի – Բայազէտ մայրուղով) Սասանեան արքայ Խոսրով Ա Անուշիրուանի
(531-579)