JULI 2022 • Tekst | Niels Crooijmans
Juridisch 23
Van het gas af
De warmtepomp . Vergunningvrij ?
Van het gas af ! Een veelgehoorde kreet afgelopen jaren . Een gasaansluiting voor een nieuwbouwwoning is al een tijdje verleden tijd . Echter ook bij bestaande woningen wordt men aan het denken gezet . Zo kan de cv-ketel kuren vertonen en oud zijn , zodat vervanging noodzakelijk is . Verder krijgen gasgebruikers nu te maken met flinke prijsstijgingen van gas .
Een toepassing om ( deels ) van het gas af te komen , is de warmtepomp . Recent heeft minister De Jonge aangekondigd dat hij eigenlijk wil dat huiseigenaren vanaf 2026 worden verplicht om bij vervanging van de cv-ketel , minimaal te kiezen voor een hybride warmtepomp . Voor de toepassing van een warmtepomp zijn een binnen- en buitenunit nodig . Met name de buitenunit zorgt juridisch regelmatig voor de nodige hoofdbrekens . Is die buitenunit wel of niet vergunningvrij ? En geldt er een geluidsnorm ?
Regelgevend kader
De regelgeving kent diverse vergunningsvrije mogelijkheden . Het concrete regelgevend kader is de Wet algemene bepalingen omgevingsrecht in combinatie met het Besluit omgevingsrecht . Het Besluit omgevingsrecht kent twee belangrijke artikelen voor vergunningvrij bouwen . Het betreffen artikel 2 en artikel 3 van bijlage II van het Besluit omgevingsrecht . Overigens zal deze regelgeving straks opgaan in nieuwe regelgeving onder de Omgevingswet ( Besluit bouwwerken leefomgeving en tijdelijk de bruidsschat ).
Warmtepomp
Voor de warmtepomp is met name artikel 2 van voornoemde bijlage II van belang . Op de lijst van bouwwerken behorende bij dit artikel , staat namelijk ook ‘ een ander bouwwerk in voor- of achtererfgebied ’. Voor een dergelijk bouwwerk gelden wel maatvoeringeisen . Het bouwwerk mag niet hoger zijn dan 1 meter en de oppervlakte mag niet meer zijn dan 2 m 2 . Een warmtepomp kan , mits wordt voldaan aan de maatvoeringeisen , dus vergunningvrij worden gebouwd .
Een warmtepomp plus ombouwkast ?
In de praktijk zien we dat een warmtepomp ook nog wel eens wordt voorzien van een ombouwkast . Betekent toepassing van een ombouwkast meteen een vergunningsplicht ? Het antwoord daarop is niet direct gemakkelijk te beantwoorden . Dat hangt er met name van af of de warmtepomp in het zogeheten achtererfgebied staat en er binnen de maximaal toegestane bebouwingsoppervlakte voor bijbehorende bouwwerken wordt gebleven . Wordt de maximaal toegestane bebouwingsoppervlakte overschreden ?
In sommige situaties bestaat dan nog een uitweg via artikel 3 van de eerdergenoemde bijlage . Het moet dan in ieder geval wel gaan om een warmtepomp met ombouwkast op de grond .
Denk ook aan geluid !
Sinds iets meer dan een jaar kent het Bouwbesluit een duidelijke geluidsnormering voor warmtepompen . Het geluid van een warmtepomp mag op de perceelsgrens met een aangrenzend woonperceel ten hoogste 40 dB bedragen .
Conclusie
Het omgevingsrecht kent , afhankelijk van de uitvoering van de warmtepomp ( met ombouwkast of niet ), vergunningvrije mogelijkheden . De vergunningvrije mogelijkheden luisteren nauw qua eisen in de maatvoering en locatie . Ook de reeds aanwezige bijbehorende bouwwerken kunnen soms een stempel drukken op de vergunningvrije mogelijkheden . Dit laatste is met name het geval bij warmtepompen met een ombouwkast . Indien een warmtepomp op een perceel staat met aangrenzende woonpercelen dan geldt er ook een geluidseis . •