262
Nörolojik Bilimler Hemşireliği: Kanıta Dayalı Uygulamalar
Tablo 16.4 Beslenme riski tarama araçları.
Araç
Yararları
Eksikleri
MUST
(Malnutrition
Universal
Screening Tool
- Evrensel
Yetersiz beslenme
tarama aracı)
• Toplum içerisinde tarama için
geliştirilmiştir; zamana göre vücut kitle
indeksini ile kilo kaybını ve akut
hastalık parametrelerini değerlendirir
• Kullanım kolaylığı
• Diğer araçlara kıyasla hassasiyeti ve özgüllüğü
iyidir (Mourao et al., 2004; Capra, 2007)
• Normal vücut kitle indeksi
aralıklarının sınıflandırılmasındaki
doğruluğu konusunda tartışmalar
mevcut
• Fonksiyonel yeterliliğe bakmaz; bu
nedenle, yaşlı ve nörolojik
bozuklukları olan kişilerde
kullanımı sınırlıdır (Sieber, 2006)
SGA
(Subjective
Global
Assessment
- Subjektif
Global
Değerlendirme)
• Gastrointestinal hastalığı olanlar için
geliştirilmiştir
• MUST’a kıyasla daha fazla beslenme
konusunu ele alır (Sieber, 2006)
• Yara iyileşme sorunları ve enfeksiyon
gibi komplikasyonlar için hassas bir
tahmin aracıdır (Kyle et al., 2006)
• Tutarlı olarak kullanıldığında geçerlidir
(Capra, 2007)
• Biyokimyasal göstergeler gerektirmediğinden,
ekonomiktir
• Öznel olması nedeniyle,
değerlendirme yapan kişiden kişiye
farklılık gösterebilir
• Özgüllüğü eksiktir
MNA
(Mini Nutritional
Assessment – Mini
Beslenme
Değerlendirmesi)
ve MNA-SF
(Short Form –
Kısa Şekli)
• Güvenilir ve hızlı
• Yaşlı yetişkin nüfusu için geliştirilmiştir -
fonksiyonel yetiyi, depresyonu ve demansı
dikkate alır (Sieber, 2006)
• MNA’nın kısa hali olan MNA-SF daha
kısa sürede tamamlanır ve yüksek
özgüllüğe (%100), hassasiyete (%98)
ve teşhis güvenilirliğine (%98) sahiptir
(Rubenstein et al., 2001)
• Bilişsel bozukluğu olanlarda
kullanımı kısıtlıdır
• Enteral ve parenteral beslenme
uygulananlarda kullanıma uygun
değildir
• Tamamlanması karmaşıktır, çoğu
klinik ortamda gerekli alanların
tümü tamamlanamaz (Capra, 2007)
NRS-2002
(Nutritional Risk
Screening 2002-
Beslenme Riski
Taraması 2002)
• Akut durum için geliştirilmiştir
• Derinlemesine fiziksel değerlendirme
veya antropometriye gerek duyulmaksızın
uygulanabildiğinden, olumlu değerlendirilir
(Sieber, 2006)
• Hastanın yaşını dikkate alır (Kyle et al., 2006)
• Fiziksel bozuklukları
yeterince dikkate almaz
nı karşılamakla kalmayıp, saygınlığını ve tercihini de
dikkate almalı ve olabildiğince bağımsızlığını desteklemelidir. NICE (2006) kişisel kararları ve tercihleri
dikkate alan, kişi odaklı beslenme desteği yaklaşımlarına duyulan ihtiyacı vurgulamaktadır. Beslenme planı düzenli olarak değerlendirilerek hastanın ihtiyaçlarının karşılandığından emin olunmalıdır. Nöroloji
hastasının durumunun, örn. bilişsel fonksiyonu veya
bilinç seviyesinin değişmesi, hastanın beslenme bakı-
mının derhal yeniden değerlendirilmesini ve desteğin
buna göre uyarlanmasını gerektirebilir. Bunun yapılmaması hastanın besin ihtiyaçlarının karşılanmasını
önler ve hastanın sağlığını daha fazla riske atar.
Ağızdan beslenme desteği
Etkili bir şekilde yutmaya devam eden veya kıvam
artırıcılar yardımıyla besinleri ve sıvıları yutabilen