Nöroloji Hastasında Sıvı, Elektrolit ve Beslenme Durumunun Değerlendirmesi ve Bakımı
Çizelge 16.3 Yetersiz beslenme göstergeleri
Saç ve deri
• Kuru, mat, ince saç, kolayca dökülen
• Donuk, kaba, kuru cilt, akne
• Subkutan yağ kaybı
• Tırnakların kolay kırılması ve enine çizgiler
• Yaraların iyileşmesinde gecikme
• Alt ekstremitelerde ödem
Ağız boşluğu
• Mukoz membranda bozulma
• Paslı veya enflamasyonlu dil
• Dişlerde çürüme
Gastrointestinal
• Bulantı
• Konstipasyon, diyare
• Albümin düzeyinin düşüklüğü nedeniyle asit olması
Kas iskelet
• Kilo kaybı
• Kas atrofisi
• Kas krampları
• Eklem ağrıları
• Kas gücünde azalma
Diğer göstergeler
Yorgunluk, anksiyete, huzursuzluk, depresyon, konfüzyon, baş ağrısı, baş dönmesi, üreme sorunları.
Kan testleri
• Albümin ve prealbumin- düşük seviyelerde. Albuminin yarılanma ömrü 18 gün olduğundan
kısa süreli beslenme hakkında bilgi vermez. Albümin düzeyi spesifik bir test değildir, karaciğer
hastalığı ve akut hastalıklarda düşük olabilir.
Prealbuminin yarılanma ömrü 2-3 gün olduğundan yetersiz beslenmede daha spesifiktir.
• Total lenfosit sayısı- düşük
• Vitamin ve mineraller- B12, D ve K vitamini ve
kalsiyum ve magnezyum
• Demir
rol oynar. MUST (Malnutrition Universal Screening
Tool - Evrensel beslenme tarama aracı) tüm bakım ortamlarında yaygın olarak kullanılmaktadır.
Beslenme taraması
Tarama aracının klinik ortam için uygunluğu, kullanıma başlanmadan önce değerlendirilmelidir ve aracın doğruluğu ile özgüllüğü kabul edilmeden önce
hemşireler aracın sağlam ve doğru ölçüm yaptığından
261
Çizelge 16.4 Besin alımını etkileyebilecek,
dikkate alınması gereken faktörler
Oral değerlendirme
• Tam oturmayan protezler ve diş çürükleri ısırma
ve çiğneme yetisini etkileyebilir
• Ağrılı diş etleri ve mukoza membranları yemekten alınan zevki azaltabilir
• Kuru ve buruşmuş dil yutmayı etkiler
• Tükürük üretiminin azalması
Gastrointestinal
• Kabızlık veya ishal – bağırsak hareketliliğinin en
son ne zaman gerçekleştiğini ve dışkının durumunu kontrol edin
• Bulantı
• Peristaltizmin azalması – Peristaltik hareketliliği
belirlemek için bağırsaktan gelen sesleri değerlendirin (seslerin azalması, normal düzeyde olması veya artması)
Nörolojik
• Bilişsel yetersizlikler, örn. kötü hafıza – yemeyi
unutma
• Fonksiyon kayıpları, örn. motor ve duyu bozuklukları
• Ağrı
Solunumsal
• Nefes darlığı – iştahı ve besin alımını olumsuz etkiler
Hastane ortamı
• Hastanın hoşlandığı ve hoşlanmadığı şeylere
önem verilmemesi
• İştah kapatan yiyecekler
• İştah kaybı
• Hastane ortamı yemek yeme için uygun olmayabilir
• Depresyon
• İlaçlar
emin olmalıdır. (Kyle et al., 2006). Araştırmalar yüksek oranda hastanın pek çok tarama aracı tarafından
yanlış sınıflandırıldığını göstermektedir (Kyle et al.,
2006 K