Nobel Tıp Kitabevleri | Page 33

BÖLÜM 17 ARTİKÜLER VE MUSKULOSKELETAL BOZUKLUKLARA YAKLAŞIM John J. Cush    Peter E. Lipsky Çeviri: Uzm. Dr. Hülya Şirzai, Uzm. Dr. Jülide Öncü, Doç. Dr. Kadriye Banu Kuran      Artiküler veya Non-artiküler. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . İnflamatuvar ve Non-inflamatuvar Bozukluklar . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Klinik Öykü. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Yaşlılarda Romatolojik Değerlendirme. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Fizik Muayene. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Bölgesel Romatolojik Şikayetlere Yaklaşım . . . . . . . . . . . . . . . . . .    210 211 212 214 214 215 Kas iskelet sistemi yakınmaları, yılda 315 milyonun üstünde ayaktan polikliniğe başvuran hastada bulunmaktadır. CDC (Centers for Disease Control and Prevention; Hastalık Kontrol ve Önleme Merkezleri) tarafından yapılan son çalışmalar, ABD’de populasyonun %33’ünün (69.9 milyon) artrit ve eklem hastalıkları nedeniyle etkilendiğini göstermektedir. Bunların pek çoğu kendi kendini sınırlamakta olup, çok da detaylı değerlendirmeye gerek olmadan, yalnızca semptomatik tedavi ve desteğin yeterli olduğu durumlardır. Ancak bazı hastalarda, spesifik kas iskelet semptomları ve bu semptomların inatçı seyirli olanları, ileri değerlendirmeyi veya tanıyı desteklemek ya da altta yatan patolojinin derecesini ortaya koymak amacıyla ileri laboratuvar testleri gerektirebilecek kadar ciddi durumlardır. Kas iskelet sistemi değerlendirmesinin amacı doğru tanıyı koymak, tedavi için uygun zamanı belirlemek ve aynı zamanda gereksiz tedavi ve tetkiklerin yapılmasını önlemektir (Tablo 171). Morbidite ve mortaliteyi önlemek için acil olarak tanı konması gereken pek çok durum mevcuttur. “Kırmızı bayraklar” adı verilen bu tanısal durumlar, septik artrit, akut kristal artropatileri (gut) ve kırıkları içermektedir. Her biri akut başlangıç ve fokal ya da monoartiküler olmaları nedeniyle akılda tutulmalıdır (aşağıya bakınız). Kas iskelet sistemi ile ilgili yakınması olanlar hikaye, kapsamlı fizik muayene ve eğer uygunsa laboratuvar El Ağrısı. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Omuz Ağrısı. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Diz Ağrısı. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Kalça Ağrısı. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Laboratuvar Bulguları . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Eklem Hastalıklarında Tanısal Görüntüleme. . . . . . . . . . . . . . . . . Önerilen Kaynaklar. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 215 216 217 218 218 220 222 testleri ile değerlendirilmelidir. İlk olarak değerlendiren kişi, kas iskelet sistemi yakınmalarının; (1) artiküler veya non-artiküler oluşunu, (2) inflamatuvar veya non-inflamatuvar olup olmadığını, (3) akut veya kronik olup olmadığını, ve (4) lokalize ya da yaygın (sistemik) olup olmadığını belirlemelidir. Kas iskelet sistemi yakınmalarının altında yatan patolojik sürecin belirlenmesinde bu tür bir yaklaşımla, hastaların pek çoğuna doğru teşhis konulabilmektedir. Ancak, bazı hastalar tam olarak tanısal kategorilere uyum göstermeyebilir. Pek çok kas iskelet sistemi bozuklukları birbirine benzer gibi görünse de, uygun tanısal durumun ortaya konması haftalar hatta aylar alabilir. Bu nedenle tanının ilk muayene esnasında konması son derece önemlidir. ARTİKÜLER VEYA NON-ARTİKÜLER Kas iskelet sistemi değerlendirmesi ile hastanın şikayetinin anatomik kaynağı belirlenmelidir. Örneğin, ayak bileği ağrısı; gonokokal artrit, aşil tendiniti, kalkane