Bölüm
6
ENDOKRİN SİSTEMİN TANILAMASI
VE FİZiKSEL MUAYENE
Prof. Dr. Nuray Enç, Dr. Havva Öz Alkan
6.1. ENDOKRİN SİSTEMİN GORDON’UN FONKSİYONEL
SAĞLIK ÖRÜNTÜLERİNE GÖRE TANILAMASI
Hormonlar tüm vücut doku ve sistemlerini etkilediği için endokrin sisteme ilişkin
belirti ve bulgular büyük çeşitlilik gösterir. Bu nedenle endokrin sistemin değerlendirilmesi sıklıkla zordur ve hastalıkların belirtilerini saptamak iyi bir klinik beceri gerektirir. Hormonların aşırı salgılanması ya da yetersiz salgılanması gibi değişikliklerin
belirlenmesi gerekir.
6.1.1. Önemli Sağlık Bilgisi
• Geçmiş sağlık hikayesi: Hastanın genel durumunda son zamanlarda herhangi
bir değişiklik olup olmadığı, şimdi ya da geçmişte yaşanan endokrin sisteme ilişkin sorunlar, büyüme gelişme anormallikleri hakkında bilgi alınmalıdır.
• İlaçlar hakkında bilgi: Hastanın kullandığı reçeteli, reçetesiz, bitkisel ve vitamin
ilaçları, insulin, tirod, kortikosteroid gibi hormon replasman tedavisi alıp almadığı hakkında bilgi alınmalıdır. Hastanın bu ilaçları ne amaçla, ne kadar süredir
kullandığı ve dozu öğrenilmelidir. Böylece endokrin sisteme ilişkin gelişebilecek
sorunlar hakkında bilgi sahibi olunabilir. Örneğin kortikosteroidler glikogenezisi
ve insülin direncini arttırarak glikoz intoleransına neden olur. Hormon içermeyen
diğer birçok ilaç da endokrin fonksiyonları etkileyerek sorunlara neden olabilir.