«ΨΥΧΟΛΟΓΙΑ έρευνα & εφαρμογές» Τόμος 1, Τεύχος 3, 2018 ISSN: 2623-3673
Κατά συνέπεια είναι ουσιώδης η παρακολούθηση των καρδιαγγειακών και
μεταβολικών παραγόντων κινδύνου κατά τη διάρκεια λήψης της αντιψυχωσικής
θεραπείας και για τον επιπρόσθετο λόγο ότι η σχιζοφρένεια φαίνεται να συνδέεται
με υψηλότερη συχνότητα εμφάνισης MetS ακόμη και εάν δεν υπάρχει θεραπεία με
αντιψυχωσικά φάρμακα 35,36 . Για το λόγο αυτό υπάρχουν σχετικές κατευθυντήριες
οδηγίες για την εξέταση ασθενών υπό αγωγή με αντιψυχωσικά (ADA 2004) 35
(πίνακας 2).
1. Ατομικό και οικογενειακό ιστορικό παχυσαρκίας, σακχαρώδης
διαβήτης, δυσλιπιδαιμία, υπέρταση, καρδιαγγειακή
νόσος.
2. Δείκτης Μάζας Σώματος
3. Περιφέρεια μέσης στο ύψος του ομφαλού
4. Αρτηριακή Πίεση
5. Γλυκόζη νήστεως
6. Λιπίδια νήστεως
Πίνακας 2: Κατευθυντήριες οδηγίες για την εξέταση ασθενών υπό αγωγή με
αντιψυχωσικά σκευάσματα 25
Δεν είναι απολύτως γνωστός ο μηχανισμός μέσω του οποίου τα αντιψυχωσικά
δεύτερης γενεάς αυξάνουν την επίπτωση του σακχαρώδη διαβήτη και της
δυσλιπιδαιμίας, ωστόσο ενοχοποιείται ο αποκλεισμός που προκαλούν των H 1 ,
5HT-2c 26,28,29 υποδοχέων καθώς και των Μ 3 μουσκαρινικών αλλά και των α 2
αδρενεργικών υποδοχέων του παγκρέατος.
Είναι ακόμη ενδιαφέρον ότι τα άτυπα αντιψυχωσικά είναι δυνατό να προκαλέσουν
διαταραχή του ύπνου και επίδραση στον κιρκάδιο ρυθμό, η οποία μπορεί να
επηρεάσει τις ορμόνες που συμμετέχουν στη ρύθμιση του μεταβολισμού, όπως η
ινσουλίνη, η λεπτίνη και η γκρελίνη 12 . Επιπλέον έχει αποδειχτεί η σχέση μεταξύ της
παχυσαρκίας και της στέρησης ύπνου 12 .
Αυξημένο κίνδυνο μεταβολικών ανεπιθύμητων ενεργειών παρουσιάζουν η
κλοζαπίνη (Περίπου οι μισοί από τους ασθενείς με σχιζοφρένεια υπό θεραπεία με
κλοζαπίνη εκδηλώνουν μεταβολικό σύνδρομο 32,36 ) και η ολανζαπίνη. Μέτριο κίνδυνο
παρουσιάζουν η κουετιαπίνη και η ρισπεριδόνη ενώ το μικρότερο κίνδυνο
παρουσιάζουν η ζιπρασιδόνη, η παλιπεριδόνη και η αριπιπραζόλη 34 .
Πρόσθετοι παράγοντες μπορούν να συνταγογραφηθούν για τη θεραπεία αυτών των
ανεπιθύμητων ενεργειών αλλά η τεκμηρίωση αυτής της πρακτικής ( ειδικά για την
αντιμετώπιση της δυσλιπιδαιμίας και της αρτηριακής υπέρτασης που σχετίζονται με
την αντιψυχωσική θεραπεία) είναι μέχρι στιγμής περιορισμένη 7 . Ένας τέτοιος
παράγοντας είναι η μελατονίνη και οι αγωνιστές της.
Η μελατονίνη
Η μελατονίνη είναι μία ενδογενής ινδολαμίνη (εικόνα 1) (ανήκει στην ομάδα των
τρυπταμινών μαζί με τη σεροτονίνη) που εκκρίνεται κατά τη διάρκεια του σκότους
από το κωνάριο στην οροφή της τρίτης κοιλίας του εγκεφάλου, εμπλέκεται στη