MIDDLE EAST HISTORY POLITICS CULTURE XIII MIDDLE EAST XIII | Page 84
գիտական փոխառնչությունների հաստատմանը: Ընդ որում, ուշադրու-
թյան արժանի է նաև այն հանգամանքը, որ հերթական անգամ փորձ էր
արվում այդ հարաբերություններն օգտագործել որպես հակակշիռ`
Բյուզանդական կայսրության դեմ մղվող քաղաքական և մշակութային
պայքարում:
Սրբազան Հռոմեական կայսրության և Կիլիկյան Հայաստանի
փոխհարաբերությունները կարևորելու միտումը տեսանելի է նաև
արևմտյան հեղինակների մոտ: 12-րդ դարի 80-ական թթ. կեսերին
Ֆրիդրիխ Շիկամորուսի և Ռուբինյան իշխանության միջև դիվանա-
գիտական փոխհարաբերությունների մասին հետաքրքիր տեղեկա-
տվություն է հաղորդում գերմանական ժամանակագիր Գոթֆրիդ Վի-
տերբացին (Գոթֆրիդ ֆոն Վիտերբո): Վերջինս կայսերական պալա-
տում և պապական արքունիքում դիվանագիտական առաքելության մեջ
գտնված հույների, սարացինների և պարսիկների կողքին հիշատակում
է նաև հայերին, ովքեր իրեն ապահովել են արժեքավոր տեղեկա-
տվությամբ 11 : Այս ընդհանրական տեղեկությունը թույլ է տալիս եզրա-
կացնել, որ նույնիսկ եթե հայկական դեսպանությունը Եվրոպայում
գտնվելու ընթացքում անմիջական հանդիպում չի ունեցել Ֆրիդրիխ
Շիկամորուսի հետ, այնուամենայնիվ, որոշակի ուշադրության է արժա-
նացել կայսերական արքունիքի կողմից 12 :
Պահպանված տեղեկությունները վկայում են այն մասին, որ
սրբազան հռոմեական կայսրը ևս քննարկվող ժամանակահատվածում
պատրաստ էր փոխշահավետ պայմաններով ընդառաջ գնալ Ռուբին-
յանների քաղաքական ծրագրերին: Այս առումով հիշատակության
արժանի են դարձյալ Վարդանի մոտ պահպանված տեղեկություններն
այն մասին, որ Շիկամորուսը դեռևս մինչև խաչակրաց արշավանքը
Լևոնի մոտ է ուղարկում երեք պատվիրակների. «Եւ երիցս անգամ դես-
պան յղեաց առ Լևոն, և ոչ հասաւ առ նա» 13 : Ցավոք, հեղինակը չի նշում,
թե որտեղից էին այդ պատվիրակները, ինչը հնարավորություն կտար
ավելի ամբողջական պատկերացում կազմել պատվիրակության առա-
քելության մանրամասների մասին 14 :
P. Halfter, Die Staufer und Armenien, S. 191.
Böhmer J. F., Regesta imperii, IV, 2, Die Regesten des Kaiserreichs unter Friedrich I.
1122 (1152)-1190, Wien, Köln, Weimar, 2011, S. 330:
13 Հաւաքումն պատմութեան Վարդանայ Վարդապետի, էջ 136:
14 Vartan le Grand, Extrait de l’histoire universel, RHC, Documents Arméniens T. 1,
11
12
84