MIDDLE EAST HISTORY POLITICS CULTURE XIII MIDDLE EAST XIII | Page 39
աշխատանքներ 22 : Ժայռափոր սենյակի մուտքից ձախ, նկատելի է նաև
ջրի համար նախատեսված ժայռափոր փողրակ: Ըստ հետազոտողի՝
հավանաբար առկա է եղել կապ այս ժայռափոր սենյակի և ներքևում՝
(մոտ 200 մ արևելք) ժայռե որմնախորշերում գտնվող Մինուայի երեք
այլ արձանագրությունների միջև` ջրհորներ փորելու և կառուցելու
վերաբերյալ: Մուտքից ձախ՝ ավելի բարձր քան այս սենյակն է, նկա-
տելի է ժայռերի մեջ փորված ջրի փողրակ, իսկ 3 արձանագրու-
թյունների վերևում գտնվում է լայն սանդուղք, որը տանում է դեպի
սույն ժայռափոր սենյակ 23 :
Պատմահոր վկայած ավանդությունը, Մինուայի ջրանցքի ու նաև
քաղաքի կառուցումը որպես փոխկապակցված իրողություն, Շամիրամ
Արձանագրություններում Մինուան նշում է, որ «այս տեղն արեցի ախոռ»: Հե-
տազոտողը իրավացիորեն կարծում էր, որ ի դեմս արձանագրությունում նշվող
siršini-ի՝ հարկ է հասկանալ ժայռափոր սենյակը, իսկ esi-ին՝ տեղ: Ժայռափոր
սենյակում պահվել են զոհաբերության համար նախատեսված կենդանիներ՝
ոչխարներ և արջառներ (տե՛ս AEJ, Bd. II/1 էջ 29-32, CICh, N53, 54, Sp. 143, CTU,
vol. I, A5-68, A5-69 , հմմտ. Арутюнян Н. В., Корпус урартских клинообразных
надписей (այսուհետև`КУКН ), Ереван, 2001, N 80 2 , 81 4 : Մ. Սալվինին, անդրա-
դառնալով սույն արձանագրություններին, նշում է, որ մայրաքաղաքը պիտի
տնտեսապես լիովին ապահովված լիներ, որը նաև փաստում է Վանա ժառի
հյուսիսարևմտյան հատվածի՝ հացահատկի պահեստի արձանգրությունը՝
(տե՛ս Salvini M, Tušpa, die Hauptstadt von Uratu, in: V. Haas (Hrsg), Das Reich
Urartu. Ein altorientalischer Staat im 1. Jahrtausend v. Chr., "Xenia", 17, էջ 36-67,
CTU, vol. I, A 5-67):
23 Տե՛ս CICh, N 87a-c: CTU, vol. I, A 5-58 A-C: Salvini M., Geschichte und Kultur der
Urartäer, էջ 148: Համեմատության առումով անչափ ուշագրավ է Ս. Տեր-Ավե-
տիսյանի հաղորդումը Արտամետի 3 ժայռափոր սենյակների վերաբերյալ,
որոնք հար և նման են այս սենյակներին. «ժայռի մեջ փորված է մաքուր հղկված
մի արհեստական այր, որի միջին մասը բաղկացած է միակտուր քարից հանած
քառասյուն մի սենյակից: Երկու կողմին կան երկու ուրիշ փոքրիկ անսյուն սեն-
յակներ, որոնցից արևելյան ծայրի սենյակն ունի ավազան կամ լողարան, որի
միջի ջուրը հոսելիս է եղել ժայռի մեջ փորված նավակով: Սրանք վերևից ունե-
ցել են քարակոփ աստիճաններ: Ժայռի մոտ կա մեկ հեկտարի տարածություն,
որի վրա գտնվել են շենքերի և պարսպի մնացորդներ» (Ս. Տեր-Ավետիսյան,
նշվ.աշխ., էջ 42): Այս հաղորդումը վկայում է, հավանաբար, Մինուայի
կառուցած ևս մեկ ամրոցի մասին, ջրանցքի հարևանությամբ, ամրոցներ, որոնք
հսկում էին մայրաքաղաքի համար կենսական նշանակություն ունեցող
ջրանցքը:
22
39