MIDDLE EAST HISTORY POLITICS CULTURE XI-XII Middle East | Page 335
մեկ անհատը նույնպես կարող է իշխանություն ունենալ՝ կանխելու
նմանատիպ բռնությունները:
Հետագայում Լեմկինը գրում է. «Ես ավելի և ավելի էի նույնա-
կանացնում ինքս ինձ տանջվող զոհերի հետ, որոնց թիվն ինչքան
ավելանում էր, այնքան ես շարունակում էի պատմության իմ ուսումնա-
սիրությունը: Շուտով հետևեցին ժամանակակից ցեղասպանություն-
ների օրինակները, ինչպիսին 1915 թ. հայերի ջարդերն էին: Ինձ համար
պարզ դարձավ, որ ազգերի, կրոնական խմբերի և ռասաների բազմա-
զանությունն անհրաժեշտ է քաղաքակրթության համար, որովհետև այդ
խմբերից յուրաքանչյուրը առաքելություն ունի իրականացնելու և
մշակութային առումով իր ներդրումն ունենալու… Ես որոշեցի դառնալ
իրավաբան և աշխատել ցեղասպանությունն օրենքից դուրս հայտա-
րարելու և ազգերի համագործակցության միջոցով այն կանխարգելելու
համար» 16 :
Փաստորեն նա իր մտքի ուղղությունը լեզվաբանությունից փո-
խում է դեպի այն ոլորտի ուսումնասիրություն, ինչը նրան մտահոգում
էր դեռևս մանկության տարիներից: Արդյունքում Լեմկինը տեղափոխ-
վում է Լվովի իրավունքի դպրոց, որտեղ սկսում է փնտրել հնադարյան
և ժամանակակից իրավական նորմերը` կոտորածներն արգելելու հա-
մար 17 : Օսմանյան կայսրությունում ապրող հայերի ողբերգական ճա-
կատագիրը հաստատում է նրա այն տեսակետը, թե պետք է ստեղծել
միջազգային օրենք, որպեսզի ազգային կամ կրոնական փոքրամասնու-
թյունների կանխամտածված ու համակարգված ոչնչացումը պետու-
թյան կողմից դառնա պատժելի հանցագործություն 18 :
1949 թ. CBS հեռուստաընկերության հեռուստածրագրերից մեկին
տված իր հարցազրույցում Ռաֆայել Լեմկինը նշում է. «Ես հետա-
քրքրվեցի ցեղասպանությամբ, որովհետև այն շատ անգամ տեղի ունե-
ցավ, այն տեղի ունեցավ հայերի հետ, և դրանից հետո հայերը հետ
անարդար վարվեցին Վերսալի կոնֆերանսում, քանի որ նրանց ցեղա-
սպանության իրագործման մեջ մեղավոր հանցագործները չպատժվե-
ցին» 19 : Ապա անդրադառնալով հայերի կողմից վրեժխնդրությանը և
Charny I., նշվ. աշխ., էջ 79:
Power S., նշվ. աշխ., էջ 21:
18 Schaller D., From Lemkin to Clooney: The Development and State of Genocide
Studies, Genocide Studies and Prevention: An International Journal, Volume 6, 2011,
Issue 3, Article 6.
19
Sassounian H., Lemkin Discusses Armenian Genocide, Dec. 8, 2005,
335
16
17