Ցեղասպանության հանցագործությունը կանխելու և դրա համար պատժելու մասին կոնվենցիան ուժի մեջ մտավ 1951 թ . հունվարի 12-ին : Այս կապակցությամբ իր հայտարարության մեջ Լեմկինը չի կարողանում թաքցնել իր հուզմունքը` նշելով . « Սա հաղթանակի օր է մարդկության համար և ամենագեղեցիկ օրը իմ կյանքում : Երբ ես նայում եմ հետ` դեպի 1933 թ ., երբ ես Մադրիդում տեղի ունեցած Ազգերի լիգայի քրեական իրավունքի խորհրդաժողովին ներկայացնում էի օրենքի նախագիծ ընդդեմ կրոնական , ազգային և ռասայական խմբերի ոչնչացման , ես վախեցած էի այն ծանրության և խոչընդոտների քանակից , որոնք պետք է հաղթահարեի : Մարդասիրական խաչակրաց արշավանքի հոգևոր ուժը ավելի ուժեղ է , քան որևէ խոչընդոտ , այնպես որ անձինք և կառավարությունները պետք է խոնարհվեն այդ ուժի առաջ : Ցեղասպանության դեմ արշավի հոգևոր ուժը վերջապես ճանաչվեց կառավարությունների կողմից և ստացավ դիվանագիտական կարգավիճակ » 21 :
Լեմկինը պայքարում էր , որ Ցեղասպանության հանցագործությունը կանխելու և դրա համար պատժելու մասին կոնվենցիան վավերացվի ԱՄՆ-ի կողմից` ներկայացնելով դրվագներ հրեական Հոլոքոստի և Հայոց ցեղասպանության իրագործման գործընթացից : Այսպես , նա Թելմա Ստիվենսին ուղղված նամակում , ով մեթոդիտ կանանց խորհրդում կամավոր էր , համոզում էր , որ համագործակցի իր հետ` պայքարելու կոնվենցիան սենատում անցկացնելու համար . « Այս կոնվենցիայի ընդունումը խղճի հարց է և ճանապարհ է ստուգելու մեր` չարի հետ ունեցած կապը : Ես գիտեմ , որ հուլիսին և օգոստոսին շատ շոգ է աշխատելու և պլանավորելու համար , բայց չպետք է մոռանալ , որ այս ամիս շոգը պակաս անտանելի է մեզ համար , քան Օսվենցիմի և Դախաուի վառարաններում , քան Հալեպի սպանիչ անապատային շոգին , որը պատճառ դարձավ հարյուր հազարավոր հայ քրիստոնյաների մարմինների այրման համար , ովքեր 1915 թ . ցեղասպանության զոհերն էին » 22 :
Լեմկինը կարծում էր . « Եթե Ամերիկյան սենատը հավանություն տա Ցեղասպանության կոնվենցիային , ապա մյուս ազգերը կհետևեն Ամերիկային : Բոլորն էլ լավ հիշում են , որ ավելի քան մեկ միլիոն
21
American Jewish Historical Society , Raphael Lemkin Collection , P-154 , Box 6 , Folder 2 , The Genocide Convention Goes into Force Today , January 12 , 1951 , p . 1 .
22
Power S ., A Problem from Hell : America and the Age of Genocide , New York : Basic Books , 2002 , 1 , p . 71 .
327