MIDDLE EAST HISTORY POLITICS CULTURE XI-XII Middle East | Page 313

Այսպիսով ստեղծվեց 2 կառավարություն , մեկը` Կ . Պոլսում դաշնակից պետությունների հսկողության տակ , մյուսը ՝ ազգայնական , որը համախմբված էր Մուստաֆա Քեմալի շուրջը : Քեմալականները , ընդհանուր առմամբ , շարունակեցին սուլթանական կառավարության հայաջինջ և հայահալած քաղաքականությունը : Նրանք նույնպես սկսեցին խանգարել պատերազմից հետո հայրենիք վերադառնալ և իրենց ունեցվածքին տեր կանգնել ցանկացող հայերին : 1920 թ . ապրիլի 23-ին իր աշխատանքներն սկսեց Թուրքիայի Ազգային մեծ ժողովը , որի կողմից ընդունված առաջին փաստաթղթերի շարքում էր Թուրքիայի տարածքում հայերի տեղաշարժը և նրանց հայրենիք վերադարձն արգելելու որոշումը : Ազգային մեծ ժողովի կողմից ընդունված 1921 թ . օգոստոսի 8-ի որոշման 6-րդ կետով երկրից հեռացածների պետական գանձանակին փոխանցած գույքերը բռնագրավվեց , և այդ գույքերի վաճառքից գոյացած գումարն օգտագործվեց բանակի կարիքների և զինվորականների ու պաշտոնյաների աշխատավարձը բարձրացնելու նպատակով :
Քեմալական ազգայնամոլական շարժումն իր ծրագիրը մշակել և հաստատել էր Կարինի և Սեբաստիայի համաժողովներում : Համաժողովներում քեմալականներն այնպես էին ներկայացնում իրավիճակը , իբր կայսրության քրիստոնյաները ( այդ թվում հայերը ), նրանց ունեցվածքը , պատիվն ու կյանքն այդ պահին գտնվում էր կատարյալ անվտանգության մեջ , համաձայն իսլամական կրոնի հիմունքների և ավանդույթների 9 : Այսպիսի պնդումը կեղծ էր և անհիմն , քանի որ Քեմալական կոչված ազգայնամոլական շարժման շրջանում Թուրքիայի ողջ տարածքում շարունակվում էր արևմտահայության բեկորների հալածանքի , ոչնչացման , նրանց ունեցվածքի կողոպուտի քաղաքականությունը : Երիտթուրքերի գործելակերպն ամբողջությամբ փոխանցվել էր քեմալականներին :
Հայերի տների խուզարկությունները , նրանց ունեցվածքի բռնագրավումը , վաճառքն ու կողոպուտը սովորական երևույթ էին : Դրա վառ ապացույցն է այն , որ 1922 թ . սեպտեմբերի առաջին օրերին Մուրանիայից 4 շոգենավով Կ . Պոլիս հասած հայ գաղթականները ենթարկվեցին ոստիկանների կողմից արվող խուզարկության և ձերբակալության : Հայ գաղթականների գույքը խուզարկվում էր որպես կողոպտված և բռնագրավվում : Ոստիկաններին հանձնարարված էր հայ ունևորնե-
9
Աստոյան Ա ., նշվ . աշխ , էջ 406-409 : 313