Դաշնակից պետությունների ճնշման տակ Թուրքիայի սուլթանական կառավարությունը 1920 թ . հունվարի 8-ի որոշմամբ անվավեր համարեց « Լքյալ գույքերի մասին » օրենքի գործադրությունը և ընդունեց որոշումներ , ըստ որոնց 1915 թ . սեպտեմբերի 26-ի օրենքով և 1915 թ . նոյեմբերի 8-ի կանոնադրությամբ պետք էր տեղահանված անձանց պետական գանձարանի և վաքըֆների անուններով արձանագրված գույքերը , նախ , անմիջապես վերադարձնել սեփականատերերին , ապա նրանց անուններով արձանագրություն կատարել , ուղևորության պաշտոնագրով և անցագրերով մեկնողների գույքերը լքյալ չհամարել , ժառանգորդ չունեցողների և մահացածների գույքերի արժեքը հանձնել համայնքի կրոնապետերին ՝ որբերին և աղքատներին բաժանելու համար : Այս որոշման շատ հոդվածներում նշվում էր , որ տեղահանվածների գույքերը ապասեփականացված են 8 :
Սույն որոշման հիման վրա ֆինանսների նախարարության լքյալ գույքերի հանձնաժողովի տնօրեն Շեքիպ բեյի գլխավորությամբ կազմվեց նոր հանձնաժողով , որը պետք է զբաղվեր հայերի կրած վնասի հատուցման հարցերով : Գավառներում գործող լքյալ գույքի հանձնաժողովներին հանձնարարված էր մանրամասն քննել հայերի ներկայացրած յուրաքանչյուր դիմում , որից հետո դրանք ևս մեկ անգամ պետք է քննվեին Պոլսում ստեղծված հանձնաժողովի կողմից և հայերին հատուցում տրվեր : Չնայած այս որոշմանը և դաշնակից պետությունների ճնշումներին , թուրքական իշխանությունները շարունակում էին քայլեր ձեռնարկել ՝ խափանելու հայերի ունեցվածքի վերադարձը :
Համաձայն կառավարության 1920 թ . հունվարի 8-ի որոշման , այն գույքերը , որոնք հայերից բռնագրավվելուց հետո օգտագործվել էին հասարակական նպատակների համար , ետ չէին վերադարձվելու : Այսպիսով , համաձայն սույն որոշման , հայերին պատկանող հսկայական թվով շենքեր չվերադարձվեցին իրենց տերերին : 1919 թ . սկսեց զինվորական գործիչ Մուստաֆա Քեմալի վերելքը , որն ավելի ուշ պատմություն մտավ « Աթաթյուրք » (« թուրքերի հայր ») անվամբ : Քեմալն Անկարայում ձևավորեց նոր կառավարություն , որն էլ 1920 թ . ապրիլին նրան ընտրեց նախագահ :
8
Emval-i Metruke Olayı Osmanlı ’ da ve Cumhuriyette Ermeni ve Rum Mallarının Türkleştirilmesi Nevzat Onaran , http :// www . insanokur . org / emval-i-metruke-olayiosmanlida-ve-cumhuriyette-ermeni-ve-rum-mallarinin-turklestirilmesi-nevzatonaran / ( հասանելի է 15.09.2016 )
312