MIDDLE EAST HISTORY POLITICS CULTURE XI-XII Middle East | Page 258

ողբերգական սիրո թեմայով և նախորդի նման ենթարկվել է փոփոխությունների : Նշենք , որ առաջին անգամ բեմադրվելուց հետո « Քարագյոզ » պիեսն աղմուկ էր բարձրացրել . պատճառը պիեսի նախերգանքում ծերուկ Ասանի`ղազախ ժողովրդի անցյալի ու ապագայի մասին մտորումներն էին` մի ձեռքին կոբիզ , մյուսում շվի բռնած : Ծերունու ձեռքի երաժշտական գործիքները հեղինակի կողմից ստեղծված սիմվոլներ էին . մեկը պատկերում էր ղազախ ժողովրդի անցյալը , մյուսը`ապագան , որը կապված է ռուսական մշակույթի հետ : Սակայն այդ ժամանակ դեռ ղազախ հասարակությունը պատրաստ չէր ընդունելու հեղինակի այս մոտեցումը , և երեք տարի անց Աուեզովը ստիպված է լինում փոփոխել պիեսի այս հատվածը . « Նորից անդրադառնալով այս ստեղծագործությանը`այն նոր տեսքի եմ բերել` շտկելով [ դրանում առկա ] նախկին անճշտություններն ու սխալները կապված [ պիեսի ] գաղափարականության և գեղարվեստականության հետ »: 9 Ավելին , հետագայում ևս հեղինակը ստիպած եղավ մի քանի փոփոխություններ անել պիեսում , և ժամանակակից տեսքով պիեսն ավարտվեց ընդամենը 1959 թ .:
Չնայած այս երկու պիեսների թեմատիկ ընդհանրություններին , այնուամենայնիվ դրանցում գլխավոր հերոսների գործողություններն իրականանում են հակառակ տրամաբանությումբ : Այս պիեսի գլխավոր հերոսուհին երիտասարդ գեղեցկուհի Քարագյոզն է , ով նշանված է յիգիթ Նարշայի հետ , սակայն սիրում է իր տոհմակից ակին Սըռընին : Պիեսն ավարտվում է նրանով , որ երիտասարդ գեղեցկուհի Քարագյոզը խելագարվում է , իսկ սիրեցյալ Սըռընը դառնում է ավազակ : Հերոսների այսկերպ վախճանը պատճառաբանվում է ղազախական ավանդույթներով : Հեղինակն առանձին չի մանրամասնում այդ ավանդույթներն ու սովորույթները , սակայն հերոսների խոսքերի և գործողությունների միջոցով ընթերցողն ունենում է այդ ավանդությունների ամբողջական պատկերը :
Անդրադառնալով « Քարագյոզ » պիեսի գեղարվեստականությանը` նշենք , որ այս առումով հեղինակը լավագույնս է պատկերել սիրեցյալների հոգեկան ապրումները . ասվածը վերաբերում է և ՛ Քարագյոզի ու Սըռընի , և ՛ Նարշայի`Քարագյոզի հանդեպ անպատասխան սիրո պատկերմանը : Պիեսի գեղարվեստականությանը մեծապես նպաստում է նաև սյուժեի կառուցվածքը . այն սկսվում է Քարագյոզի և նշանյալի հարսանեկան արարողությամբ` ավանդական երգերով , ծիսակատա-
9
Նույն տեղում , էջ 243-244 : 258