MIDDLE EAST HISTORY POLITICS CULTURE XI-XII Middle East | Page 219

կան հարաբերություններ են գոյություն ունեցել Սիրիայի ու Հնդկաս-
տանի միջև դեռևս Ք. ա. 1400 թ.: Նա հնագիտական տվյալների հիման
վրա նշում է, որ Ք. ա. 8-րդ դարում ծովային ճանապարհով առևտրա-
կան հարաբերություններ են հաստատվել Հնդկաստանի ու Միջագետ-
քի, Արաբիայի, Եգիպտոսի միջև 3 : Հնդկական օվկիանոսի ավազանում
միջնադարում շարունակվում էր ակտիվ առևտրային հարաբերություն-
ներ. արտահանվում էր ցորեն, բրինձ, գինի, աղ, մեղր, ոսկի, արծաթ,
երկաթ և այլն 4 : Փաստորեն Հնդկաստանի հետ առևտրական ու տնտե-
սական բնույթի հարաբերությունները հաստատվել էին հնագույն ժա-
մանակներից:
Արաբների` դեպի Հյուսիսային Հնդկաստանի արևմտյան շրջան
(Սինդ), Արաբական ծովով առաջին անհաջող արշավանքից հետո 5
710 թ. նախապատրաստվում է նոր ցամաքային արշավանք Քերմանի
կառավարիչ Մուհամմադ իբն ալ-Քասիմիի գլխավորությամբ: 711 թ.
արաբական մոտ 6 հազարանոց զորախումբը ներխուժում է Սինդ:
712 թ. պաշարվում է նավահանգստային քաղաք Դեբալը, որը երկար
կռիվներից հետո, ի վերջո, գրավվում է: Հարուստ քաղաքը թալանվում
է, իսկ բնակչությունը` մատնվում գերության: Ապա հյուսիսում արաբ-
ները գրավում են Նիրուն (Հայդարաբադ): Սինդի կառավարիչ Դահիրը,
մնալով միայնակ, ստիպված իր զորքով ամրանում է Ռավար ամրոցում:
Մարտում Դահիրը զոհվում է, իսկ պաշտպանները` 15 հազար մարդ,
մնալով առանց ղեկավարի, հանձնվում են. մի մասը սպանվում է, մեծ
մասն էլ գերի է տարվում Մերձավոր Արևելք: Արաբները հասնում են
մինչև Մուլտան: Նվաճված բոլոր տարածքները մտնում են Քերմանի
կազմի մեջ: Հյուսիսային Հնդկաստանից բերված մեծաքանակ գերիներն
օգտագործվում են տնտեսության մեջ, ինչը, թերևս, հանդիսանում է վե-
րոնկարագրված արշավանքների հիմնական և կարևորագույն ար-
դյունքներից 6 :
Հյուսիսային Հնդկաստանում արաբական նվաճումների համար
կարևոր էին քաղաքական նախադրյալները, որոնց պայմաններում
արաբները ոչ միայն նվաճեցին տարածաշրջանը, այլև ամրապնդեցին
իսլամի դիրքերը: Հարկավոր է նշել, որ արաբական նվաճումների
շրջանում Հյուսիսային Հնդկաստանը քաղաքականապես մասնատված
Луния Б. Н., История Индийской культуры, Москва 1960, с. 224.
Шумовский Т. А. Арабы и море, Москва 1964., с. 121.
5 Malkani K., The Sindh Story, Allied Publishers, 1984, p. 34.
6 Босворт К., Мусульманские династии, Москва, 1971, с. 30.
219
3
4