MIDDLE EAST HISTORY POLITICS CULTURE XI-XII Middle East | Page 171

ՍՈՒՔԻԱՍՅԱՆ ՍՈՆԱ
(ԵՊՀ)
ԱՀՄԵԹ ԴԱՎՈՒԹՕՂԼՈՒԻ «ՌԱԶՄԱՎԱՐԱԿԱՆ ԽՈՐՔ» ՏԵՍՈՒԹՅԱՆ
ԿԻՐԱՌՈՒՄԸ ԹՈՒՐՔԻԱՅԻ ԱՐՏԱՔԻՆ ՔԱՂԱՔԱԿԱՆՈՒԹՅՈՒՆՈՒՄ
Թուրքիայի այժմյան արտաքին քաղաքականության գաղափա-
րախոսության հիմնական սկզբունքներն ու տեսությունները մշակել է
Թուրքիայի նախկին արտգործնախարար և վարչապետ Ահմեթ Դա-
վութօղլուն (2009-2014 թթ. ԱԳ նախարար, 2014-2016 թթ. վարչապետ) 1 :
Դավութօղլուին շատ հաճախ անվանում են Թուրքիայի արտաքին
քաղաքականության «ճարտարապետ», «Թուրքիայի Հենրի Քիսինջեր» 23 :
Թուրքիայի արտաքին քաղաքականության վերաբերյալ Թուր-
քիայի նախկին վարչապետի հիմնական գաղափարները և դրույթները
տեղ են գտել 2001 թ. հրատարակված «Ռազմավարական խորք» մե-
նագրության մեջ: Նա նշում է, որ 20-րդ դարի վերջին համաշխարհային
հարաբերությունների ամբողջ համակարգում տեղի են ունեցել խոր-
քային փոփոխություններ, ինչի հետևանքով արտաքին քաղաքական
նախկին տեսությունները և գաղափարախոսությունները արդեն ան-
բավարար են: Դավութօղլուն միջազգային հարաբերությունների կա-
ռուցվածքը համեմատում է շախմատի հետ՝ գտնելով, որ ինչպես շախ-
մատում, այնպես էլ համաշխարհային հարաբերություններում կան
«խաղացողներ»: Նրանցից ոչ բոլորն են թագավոր, կան նաև այլ խա-
ղացողներ, բայց նրանցից յուրաքանչյուրը «խաղի արդյունքը» փոխելու
Prof. Dr. Ahmet Davutoğlu, մանրամասն տե՛ս Թուրքիայի ԱԳՆ կայքում,
http://www.mfa.gov.tr/ahmet-davutoglu.en.mfa (Հասանելի է՝ 09.04.2016 )
2 Parris M., «Davutoğlu Türkiyenin Henry Kissingeri», Turkiye gazetesi, 29.10.2008
http://www.turkiyegazetesi.com.tr/Genel/a391610.aspx (Հասանելի է՝ 05.04.2016)
Դավութօղլուին «Թուրքիայի Հենրի Քիսինջեր» բնորոշում տվել է Անկարայում
ԱՄՆ-ի դեսպան Մարկ Փերրիսը, հետագայում այլոց կողմից այն բազմիցս
օգտագործվել է:
3 Հենրի Քիսինջերը ամերիկացի քաղաքագետ և դիվանագիտական գործիչ է, ով
1973-1977 թթ. զբաղեցրել ԱՄՆ-ի պետքարտուղարի պաշտոնը:
171
1