MIDDLE EAST HISTORY POLITICS CULTURE XI-XII Middle East | Page 139
Հոդվածում որպես սկզբնաղբյուր առանձնացրել ենք հատկապես
մահմեդականների սուրբ գիրք Ղուրանը, որում համակարգված կեր-
պով ներկայացվում է մահրիեի կիրառությունը, պայմանները:
Ղուրանում նշվում է, որ «կանայք սեփականություն չեն, և Ձեզ չի
թույլատրվում ստանալ կանանց առանց իրենց ցանկության և մահրիեի:
Նրանց հանդեպ արդարացի եղե՛ք և մի՛ պահանջեք, որ նրանք ձեզ
հատկացնեն նախաամուսնական նվերի` մահրիեի մի մասը, որ դուք
տվել եք, և այն սեփականության մի մասը, որ դուք եք նրանց նվիրել:
Սակայն, եթե նրանք ինչ-որ ակնհայտ նողկալի արարք կամ մեղք են
գործել, այդ դեպքում դուք կարող եք ներկայացնել ձեր պահանջները
կամ հարաբերությունները խզելու դեպքում կարող եք վերցնել ձեր
նվիրածի մի մասը 12 : Մահրիեն ձեզ վրա դրված ամուսնական պարտքն
է: Մեղք չէ, եթե դուք համաձայնության գաք. կինը համաձայնվում է
ավելի քիչ մահրիեի կամ տղամարդը համաձայնվում է ավելացնել
այն» 13 : «Ամուսինը մահրիեի վրա իրավունք չունի: Եվ եթե կինը իր բարի
կամքով զիջում է ամուսնուն մահրիեի մի մասը, ապա նա կարող է այն
օգտագործել որպես ընտանիքի բարօրությանն ուղղված մաքուր
գումար» 14 :
Իրանի տարածքում դարեր շարունակ գոյություն ունեցող
մեհրիեն ))مهريه մի գումար է, կամ՝ նյութական արժեք ունեցող իր, գույք,
որն ամուսինը վճարում է կամ պարտավորվում է հետագայում վճարել
իր կնոջը (այլ ոչ թե նրա ընտանիքին) սեռական հարաբերություններ
ունենալու հիման վրա կամ, կարելի է ասել, նրա հետ սեռական հա-
րաբերությունների իրավունքի համար: Միայն կինն է (և ոչ թե նրա
ընտանիքը) լիազորված ստանալու իրեն հասանելիք մահրիեն: Սովո-
րաբար մահրիեի մի մասը նախապես է վճարվում: Որոշ դեպքերում
կինը լիազորված է հրաժարվել իր ամուսնու հետ սեռական հարա-
բերությունից մինչև մահրիեի մի մասի ստանալը 15 :
Մահրիեն կարող է լինել կամ չլինել տնտեսապես նշանակալի,
բայց այն միշտ օրինական է ու միշտ կարևոր: Մահրիեն ոչ թե ինչ-որ
բանի գին է, այլ ամուսնական բանաձևի և սեռական հարաբերություն-
ների հետ միասին օրինական ամուսնական կապը հաստատող արա-
րողակարգի մաս, կարելի է ասել՝ ամուսնական կապը հաստատող
Տե՛ս Ղուրան 4:19:
Տե՛ս Ղուրան 4:24:
14 Տե՛ս Ղուրան 4:4:
15 Տե՛ս Civil Code of IRI, Art. 1085.
12
13
139