"MENQ" (We) magazine. 22 | Page 36

տնտեսություն Շուստովի գինու-կոնյակի գործարանի արտադրամաս նա­խա­րար Ա­րամ Մա­նու­կ յա­նը` 1919թ. հո­ւն­վա­րի 29: Տա­սն օր ա­ռաջ նույն հի­ 2 (22) 2013 36 վան­դ ու­թյու­նից վախ­ճան­վել էր ՀՅԴ ղե­կա­վար­նե­րից Ռոս­տո­մը: Բծա­վոր տի­ֆի դեմ պայ­քա­րող ար­տա­կա­րգ հա­ նձ­նա­խո­ւմ­բը լու­ծար­վո­ւմ է 1919-ի մար­ տի 15-ին մի­այն` երբ հա­մա­ճա­րա­կը վե­րաց­վել էր: Այդ տար­վա` տի­ֆի զո­հե­ րի թի­վը 3972 է: Բար­վոք չէր դրու­թյու­ նը նաև 1920-ին: Տե­սեք, թե ինչ է գրո­ւմ դաշ­նակ­ցա­կան «Յա­ռաջ» թեր­թը հո­ւն­ վա­րի 7-ի հա­մա­րո­ւմ. «­Հո­ւն­վա­րի 5-ին Ե­րե­ւա­նո­ւմ փո­ղոց­նե­րից հա­վաք­ված է 3 դի­ակ, տնե­րից` 10 դի­ակ, եւ հի­վան­դա­ նոց­նե­րից` 52 դի­ակ, ըն­դա­մ ե­նը` 65 դի­ ակ...: Մի րո­պե փոր­ձե­ցեք կե­նտ­րո­նա­ նալ այս թվե­րի վրա` օ­րա­կան 65 դի­ակ` մի­այն մայ­րա­քա­ղա­քո­ւմ՝ պե­տու­թյան աչ­քի առջև: Հա­պա ինչ է կա­տար­վո­ւմ գա­վա­ռո­ւմ, հետ ըն­կած ան­կ յո­ւն­նե­րում, ա­սե­նք` Դա­րա­լա­գ յա­զո­ւմ կամ Նոր Բայա­զե­տո­ւմ: Այս տե­ղե­րից ստաց­ված տե­ղե­կու­թյո­ւն­նե­րն ուղ­ղա­կի սար­սա­ փե­լ ի են, կա­տա­րյալ կո­տո­րած է տե­ղ ի ու­նե­նո­ւմ մեր երկ­րո­ւմ: Սո­վն ու ցո­ւր­տը հն­ձո­ւմ են ան­խնա ու ան­հա­շիվ և ա­մ են օր գե­րեզ­ման են իջ­նո­ւմ հա­զա­րա­վոր կյան­քեր»: Պի­տի են­թադ­րել, որ թվե­ րը չա­փա­զա­նց­ված չեն, քա­նի որ գրո­ ղը ընդ­դի­մա­դիր թե­րթ չէր և երկ­րի վրա «­ցեխ շպր­տե­լու» խն­դիր չու­ներ: Սո­վն ու հա­մա­ճա­րակ­նե­րը հաղ­թա­հա­ րե­լու գոր­ծո­ւմ մեծ էր մի­ջազ­գային հան­ րու­թյան, հատ­կա­պես Մի­ա­ցյալ Նա­հա­ նգ­նե­րի օգ­նու­թյու­նը, ով­քեր ըն­դա­ռա­ ջե­ցին Հայաս­տա­նի կա­ռա­վա­րու­թյան խնդ­րան­քին ու 1919 թ. մայի­սից սկ­սած մեր եր­կիր ու­ղար­կե­ցին հս­կայա­կան քա­ն