10 lat EHRI
Karel Berkhoff i Reto Speck, dyrektorzy EHRI
Jasna misja
Od początku działalności EHRI przyświecała nam jasna misja: umożliwienie prowadzenia nowych transnarodowych badań nad Holokaustem poprzez działania zaradcze związane z rozproszeniem oraz fragmentarycznym charakterem materiałów przechowywanych w archiwach poświęconych Holokaustowi i wiedzy na jego temat na całym świecie. W ramach tego założenia do naszych zadań należy integrowanie osiągnięć oraz wiedzy pochodzących z archiwów i centrów badawczych poprzez zapewnianie fizycznego oraz wirtualnego dostępu do materiałów na drodze programów stypendialnych, działalności online i programów szkoleniowych.
Po pierwsze, działalność EHRI to przede wszystkim umożliwianie prowadzenia badań naukowych w zakresie Holokaustu, ale także wypełnianie szerszego celu społecznego, kulturowego i politycznego. Holokaust to wspólne doświadczenie krajów europejskich oraz nieodzowna część naszej wspólnej historii i dziedzictwa kulturowego. Istota dokumentów związanych z Holokaustem, badań nad tym okresem w dziejach oraz upamiętniania ofiar wychodzą daleko poza mury instytucji akademickich. Głównym założeniem EHRI jest uświadamianie, iż ten najczarniejszy z rozdziałów w historii Europy podlega ponownemu definiowaniu i interpretacji przez każde z kolejnych pokoleń tak, by stać się ostrzeżeniem bądź punktem odniesienia w definiowaniu naszej własnej tożsamości.
Nieprzerwane znaczenie
Nasza misja oraz wpływ naszej działalności są równie istotne dziś, jak były dziesięć lat temu. Ochrona, integrowanie oraz zwiększanie dostępu do archiwów zawierających materiały poświęcone tematyce Holokaustu nieprzerwanie stanowią nasze główne wyzwania, co znalazło wyraz w Deklaracji Ministerialnej International Holocaust Research Alliance (IHRA) z 2020 roku. Deklaracja ta, opublikowana w związku z 75. rocznicą wyzwolenia nazistowskich obozów koncentracyjnych i zagłady na początku tego roku, potwierdza zaangażowanie państw członkowskich w wysiłki mające na celu ochronę pamięci historycznej o czasach Holokaustu oraz innych ofiarach nazistowskich Niemiec, a także podkreśla, jak nieprzerwanie istotne jest „identyfikowanie, ochrona i udostępnianie materiałów archiwalnych, świadectw oraz autentycznych miejsc związanych z Holokaustem dla celów edukacyjnych, badawczych oraz dla upamiętnienia jego historii”. EHRI w pełni angażuje się w tę misję. Według nas niepokojący wzrost nastrojów ksenofobicznych, rasistowskich, antysemickich oraz lokalny nacjonalizm obserwowane w dzisiejszych czasach pokazują, iż zrozumienie mechanizmów oraz dziedzictwa Holokaustu nigdy nie jest wyłącznie czysto akademickie, ale powinno stanowić warunek wstępny dla dalszego rozwoju stabilnych, otwartych i wolnych od działań dyskryminujących społeczeństw europejskich oraz tych spoza kontynentu.
Istotne przedsięwzięcia
W ciągu ostatnich dziesięciu lat EHRI przedsięwzięło szeroko zakrojone działania mające na celu wypełnianie tej misji. Stworzyliśmy Portal EHRI zawierający informacje na temat rozproszonych źródeł wiedzy o Holokauście, jak również program stypendialny Conny Kristel Fellowship Programme, blog Document Blog, publikacje EHRI Editions oraz kompleksowy program szkoleniowy, w którego skład wchodzi kurs online oraz seminaria.
Pierwszy projekt EHRI (przedsięwzięcia pod nazwą Europejska Infrastruktura Badań nad Holokaustem) został oficjalnie rozpoczęty wydarzeniem inauguracyjnym zorganizowanym w Brukseli 16 listopada 2010 roku, co oznacza, że w tym tygodniu EHRI świętuje swoje dziesiąte urodziny. Uznaliśmy ten fakt za odpowiednią okazję do przedstawienia naszej refleksji w temacie naszych osiągnięć, by podkreślić nieprzerwaną wagę projektu oraz wyjść nieco w przyszłość.