PROJEKT REDISCOVER (2018-2021)
PRZEPUSTKA DO ŻYDOWSKIEJ PRZESZŁOŚCI
ORAZ DZIEDZICTWA KULTUROWEGO W EUROPIE ŚRODKOWO-WSCHODNIEJ
Anca Filipovici, Rumuński Instytut Badań nad Mniejszościami Narodowymi
Podczas Holokaustu zginęło wielu europejskich Żydów, a większość zs tych, którzy przetrwali, opuściło Europę po wojnie. Małe społeczności, które żyją na kontynencie po dziś dzień zapewniają łączność z zaginionym światem na drodze dynamicznych procesów odkrywania go na nowo. Nie tylko nowe pokolenia Żydów z zagranicy poszukują swoich religijnych oraz kulturowych korzeni odwiedzając ziemię, na której żyli ich przodkowie. Historię europejskich Żydów na wiele sposobów zgłębiają również osoby nieposiadające żydowskich korzeni, a zainteresowane odkrywaniem arkanów żydowskiej historii i kultury, młodzież oraz turyści zainteresowani tematem. To fascynująca wyprawa, w którą włączają się społeczności żydowskie, historycy, instytucje publiczne bądź prywatni organizatorzy wycieczek, tworząc przestrzeń dla pamięci oraz materialnego i niematerialnego dziedzictwa, które pasjonaci z chęcią (na nowo) odkrywają.
To właśnie motyw „ponownego odkrywania” stał się inspiracją dla obszernego projektu zrzeszającego 18 partnerów z 8 krajów i znajdujących się w nich średniej wielkości miast położonych nad Dunajem (Szeged/Węgry, Galați i Timișoara/Rumunia, Murska Sobota/Słowenia, Osijek/Chorwacja, Regensburg/Niemcy, Subotica/Serbia, Kotor/Czarnogóra, Banja Luka/Bośnia i Hercegowina). Celem projektu jest opracowanie produktów oraz lokalnych usług turystycznych, które ożywią oraz zaprezentują mniej znane elementy żydowskiego dziedzictwa kulturowego. Projekt zatytułowany „Odkrywanie na nowo, prezentowanie oraz wykorzystywanie ukrytego żydowskiego dziedzictwa rejonu rzeki Dunaj (2018-2021) finansowany jest ze środków Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego w ramach
Programu Współpracy Transgranicznej w rejonie rzeki Dunaj z konkretnym założeniem wspierania zrównoważonego wykorzystywania dziedzictwa oraz zasobów kulturowych i naturalnych. Gmina Szeged występująca w roli Partnera Wiodącego koordynuje współpracę między miastami nastawioną na tworzenie inspirujących połączeń, które promować będą rozwój regionalny i lokalny poprzez działalność turystyczną związaną z dziedzictwem Żydów. Główne dziedziny wpisujące się w założenie wykorzystania lokalnego dziedzictwa żydowskiego to gastronomia, architektura, organizacja eventów oraz historia mówiona. Projekt opiera się także na innych inicjatywach (Jewish Heritage Europe (Europa Dziedzictwa Żydowskiego) oraz Stowarzyszenia Dziedzictwa Żydowskiego AEPJ) prowadzonych w większych miastach i regionach, które wsparły członków projektu Rediscover.
Jednym z głównych partnerów projektu REDISCOVER jest Gmina Galați (Rumunia) wspierana przez
Europa Środkowo-Wschodnia to jeden z tych rejonów świata, w których kulturowa spuścizna Żydów jest wyjątkowo bujna. Jako historyczna kolebka dynamicznych i zróżnicowanych społeczności żydowskich, rejon ten naznaczony został zarówno tragiczną historią narodu żydowskiego, jak i imponującym żydowskim dorobkiem kulturowym, kształtującym tożsamość historyczną regionu.