Memoria [PL] Nr 38 (11/2020) | Page 21

obiekty muzealne, plansze informacyjne

i multimedialne projekcje umożliwiające odbiorcom interakcję z materiałami dokumentalnymi i własne poszukiwania w bogatym repozytorium. Budują one złożoną narrację muzealną, która łączy fakty pozwalające zrozumieć przeszłość i artefakty przybliżające losy jej uczestników, a dzięki unikalnej formie prezentacji i aranżacji przestrzeni wystawienniczej zapada głęboko w pamięć. Język tej narracji ma charakter otwarty: nie narzuca widzowi z góry przyjętej interpretacji, lecz stwarza możliwość własnego rozumienia i przeżywania. Z jednej strony stanowi wnikliwy i wielowątkowy komentarz do prezentowanych obiektów, z drugiej zaś w jasny i przejrzysty sposób tłumaczy niezwykle ważne zagadnienia związane z Zagładą. Odbiorca otrzymuje zatem wystawę kompletną, w której rzeczy i słowa tworzą palimpsest znaczeń otwartych na indywidualną wrażliwość i empatię.

Wystawie towarzyszy katalog, który stanowi merytoryczne uzupełnienie ekspozycji i pozwala wszystkim zainteresowanym pogłębić wiedzę na temat obozu zagłady w Sobiborze. Poszczególne rozdziały są rozwinięciem szesnastu paneli tematycznych, wokół których zbudowana jest ekspozycja. Katalog zawiera obszerną ikonografię obozu: reprodukcje historycznych fotografii i dokumentów, mapy, oraz zdjęcia najciekawszych obiektów i widoków wystawy. Katalog i ekspozycja wzajemnie się dopełniają, dzięki czemu czytelnik może w toku indywidualnej lektury wrócić do treści, które oglądał na wystawie.

Kluczowym zadaniem nowego muzeum w Sobiborze jest zachowanie pamięci i pogłębienie wiedzy o historii zagłady Żydów europejskich dokonanej przez reżim III Rzeszy. Szczególne znaczenie dla tego miejsca ma udokumentowanie i upamiętnienie ofiar akcji „Reinhardt” przeprowadzonej w latach 1942–1943 na terenie Generalnego Gubernatorstwa. Podjęte w tym celu, przez twórców wystawy i muzeum, różnorodne formy reprezentacji przeszłości, połączone z dbałością o zachowanie realiów historycznych i autentyzm, mają szansę przyczynić się do stopniowego poszerzania świadomości i horyzontów europejskiej pamięci Holokaustu.