Memoria [PL] No. 6 / Marzec 2018 | Page 24

makro, autorzy podejmują tematy narodowego, regionalnego, lokalnego oraz indywidualnego/osobistego doświadczenia czasu i miejsca. W ten sposób „geografia ucisku” pozwala na zrozumienie Zagłady jako „zjawiska do głębi geograficznego”.

Każde ze studiów przypadku przedstawionych w książce Geographies of the Holocaust to owoc współpracy między co najmniej jednym historykiem Holocaustu oraz jednym geografem biegłym w zagadnieniach technicznych. Mimo że dla wszystkich rozdziałów wspólna jest metodologia pozyskiwania danych z wielu wizualnych i tekstowych materiałów historycznych oraz ich wizualizacja za pośrednictwem diagramów przestrzennych i/lub modeli cyfrowych tworzonego otoczenia, odwołują się one do odmiennych poziomów skali. Na przykład rozdział zatytułowany „Visualizing the Archive: Building at Auschwitz as a Geographic Problem3” (Wizualizacja Archiwum: Budowa Auschwitz jako problem natury geograficznej) autorstwa Paula B. Jaskota, Anne Kelly Knowles i Chestera Harveya, we współpracy z Benjaminem Perry’m Blackshear’em, skupia się na konkretnej lokalizacji: Auschwitz-Birkenau. Autorzy podejmują się modelowania i analizy przestrzennej na poziomie poszczególnych baraków i budynków obozowych:

“Cyfrowy model całej wybudowanej okolicy, w tym zarówno obóz koncentracyjny, jak i przestrzenie wykorzystywane i zamieszkiwane przez zbrodniarzy, tworzą nową koncepcję Auschwitz jako miasta, którego wszelakie złożone funkcje wpisywały się w imperialną misję nazistowskiego ludobójstwa. Uwzględnienie w modelu obozu aspektu czasowego z wykorzystaniem mapowanej animacji bazy danych budynków sugeruje, że budowa obozu Birkenau oraz terenów SS jako całości mogły skutkować okresami chaosu, które stwarzały więźniom możliwości ucieczki. Zwrócenie uwagi na fakt, które budynki wznoszono zgodnie z planem lub w odpowiedzi na wymagania procesu ludobójstwa dodatkowo komplikuje zrozumienie idei tego otoczenia”

Liczba budynków będących na etapie budowy w Auschwitz-Birkenau, kwiecień 1943 – maj 1944. Wykres autorstwa Benjamina Perry’ego Blackshear’a.

Źródło: Anne Kelly Knowles, Tim Cole, Alberto Giordano, wyd. Geographies of the Holocaust (Bloomington: Indiana University Press, 2014).