i nigdzie presją poczucia swojej roli i odpowiedzialności. Kiedy już wszystko zawodziło, zawsze ostatnią przystanią pomocy czy ocalenia mógł być tylko polski lekarz”.7
Jakże prorocze okazały się słowa profesora Antoniego Kępińskiego: „Nie osiągnęli hitlerowcy swego celu, nie oczyścili świata mimo milionów ofiar […], pokazali natomiast, do czego prowadzić może obłędna ideologia. Dymy Oświęcimia, miejmy nadzieję, będą przez długi jeszcze czas ostrzeżeniem przed zaślepieniem nienawiścią i pogardą dla drugiego człowieka. Gotowe formuły myślenia i działania, ślepe słuchanie rozkazu mogą w skutkach być bardzo niebezpieczne i dlatego trzeba na siebie wziąć cały ciężar odpowiedzialności za swe myśli, uczucia i czyny. […] Obozowy anus mundi ukazał światu człowieka w całej rozpiętości jego natury: obok potwornego bestialstwa – bohaterstwo, poświęcenie i miłość”.8
Projekt „Medical Review Auschwitz” ma pokazywać oba te oblicza człowieka w kontekście medycyny.
Bibliografia
1. Ryn Z.J., red.: Psychiatria obozów koncentracyjnych i prześladowań politycznych: bibliografia prac Katedry Psychiatrii CMUJ 1960–2002. [Psychiatry of the Concentration Camps and political persecution: publications by the Chair of Psychiatry CMUJ 1960–2002]. Kraków, PAN, 2003
2. Gościński I.: Prof. dr Józef Bogusz – prezes Towarzystwa Lekarskiego Krakowskiego w latach 1959–1993. Prz. Lek. wyd. specj., 2004; 61: 3–5
3. Jakubik A., Masłowski J.: Antoni Kępiński – człowiek i dzieło. Warszawa, PZWL, 1981
4. Masłowski J.: Dr Stanisław Kłodziński. Biul. Tow. Op. Oświęc., 1996; 29: 37–41
5. Początek A.: Stanisław Kłodziński: więzień hitlerowskich obozów koncentracyjnych, działacz społeczny, dokumentalista. Katowice, Sapientia, 2003
6. Ryn Z.J.: Mgr Jan Masłowski: wspomnienie o Janie Mieczysławie Masłowskim. Med. Prakt. Psychiat., 2016, 2: 84–88
7. Ryn Z.J., red.: Medycyna za drutami obozu. Kraków, WUJ, 2010
8. Kępiński A.: Anus mundi. Prz. Lek. Oświęc., 1965; 1: 150–152
Antoni Kępiński