06 . Ճարտուսուցում
Արսեն Կարապետյան d ’ Արվեստանոց ճարտարապետ
Ի ՞ նչ պետք է սովորի ճարտարապետը համալսարանում ։ Այս հարցի պատասխանը ենթադրում է առաջին հերթին « ճարտարապետ » մասնագիտության բացատրությունը ։ Հարցը անիմաստ է թվում , բայց մասնագիտությունը կանգնած է բովանդակային ձևափոխման շեմին կամ , ավելի ճիշտ , ժամանակակից կյանքը արդեն իսկ փոխել է այդ բովանդակությունը , բայց արդյո ՞ ք այդ իրականությունը գիտակցված և մեկնաբանված է ։ Հազարամյակների ընթացքում « ճարտարության պետերը » կարծես նույն բանով էին զբաղված . կառուցում էին շենքեր , սակայն հին Եգիպտոսի , Միջնադարի , Վերածննդի կամ մոդեռնիզմի ժամանակաշրջաններում ճարտարապետների աշխատանքի փիլիսոփայությունը , գործիքները , հասարակական նշանակությունը խիստ տարբեր էին ։
Անցյալի վերլուծությունը չի տեղավորվի փոքրիկ ակնարկում , փորձում եմ հասկանալ ՝ ինչ է տեղի ունենում այսօր ։ Շինարարական տեխնոլոգիաների զարգացումը բերել է մի իրավիճակի , երբ ճարտարապետների դերը կարծես նվազել է , արդյունաբերական նոր համակարգերը թույլ են տալիս արագ և որակով կառուցել ցանկացած բարդության շենքեր , և բավական է համադրել պատրաստի հանգույցներն ու լուծումները ։ Կառույցը կարելի է դիտարկել որպես արդյունաբերական արտադրանք , իր , ինչպես կոշիկ , կահույք ։ Ապրելու մեքենայի գաղափարը զարգացել է և այսուհետ իրականություն է ։ Մի ՞ թե ճարտարապետը այլևս անելիք չունի ։ Իհարկե ո ՛ չ , ունի ։ Կարծում եմ ՝ ճարտարապետությունը , կատարելով ահռելի շրջան , ազատվելով արհեստի խեղդող կապանքներից և փոխանցելով տեխնիկական բարդությունները հաղթահարելու պարտականության մեծ մասը կից բնագավառների մասնագետներին , վերադարձել է ամենակարևոր խնդիրների լուծման առաքելությանը . առանձնացնել կյանքի համար մի հատված անվերջ տարածությունից , ուղղորդել լույսն ու կազմակերպել շարժումն ու դադարը ՝ ստեղծելով մարդկանց համար ապրելու ազդեցիկ միջավայր ։