LAYOUT April #1(13) | Page 12

4 . Ժամանակակից /

ապագա հասարակության ճարտարապետություն

# միտք

Ճարտարապետությունը պատրանք է :
Սակայն ճարտարապետության և ժամանակակից հասարակության փոխհարաբերությունը դիտարկելիս տեսնում ենք , որ մեր հասարակությունը սիրում է ոչնչացնել պատրանքները : Այնուհետև , երբ իրականացնողների դեր ստանձնած ճարտարապետները ստիպված են լինում լուծել ոչ ադեկվատ խնդիրներ և դուրս գալ անկանխատեսելի իրավիճակներից , ծնվում է ճարտարապետական մտքի զարմանալի արձագանքը : Նրանք սկսում են մտածել հնարավոր բոլոր ոլորտների մասին ՝ քաղաքականություն , տնտեսագիտություն , սոցիոլոգիա , և այդ ամենի հետ մեկտեղ գտնվել բավական իմաստուն , որպեսզի բոլոր այդ թեմաներում արտահայտեն համեստ , բայց ճշգրիտ դատողություններ : Հենց այս ՝ ճարտարապետի մասնագիտական գործունեությանն ուղղակիորեն չառնչվող , արդարացի դատողությունների բազմազանության մեջ մահանում է ճարտարապետական միտքը : Այս ի հայտ եկած դիլետանտիզմը արտացոլում է այն փաստը , որ ճարտարապետը նախընտրում է սթափ քննարկել ցանկացած ոլորտ , բացի ճարտարապետությունից :
Կորցնելով դարերի ընթացքում նվաճած դիրքերը ՝ որպես մտքերի տիրակալ , ավելի ստույգ ՝ որպես կյանքը իրական կողմերով հիմնականում ճշմարտացիորեն պատկերացնող մարդ , ճարտարապետը ստորադասում և զիջում է Ճարտարապետությունը հօգուտ այդ նույն Հասարակության : Ստացվում է , որ տեղեկատվական վայրի հոսքերի և արագության պայմաններում ճարտարապետի ՝ իր պատմության ( նախագծի ) կերտման ճանապարհին առանցքային նպատակ է դառնում իր իսկ նախագծի ստացման և իրականացման միջոցներ գտնելը : Հաղթում է նա , ով ավելի լավ կներկայացնի պատմությունը և ավելի լավ կվաճառի ապրանքը : Ու մենք հանգում ենք այն բանին , որ Ճարտարապետությունը պատրանքային , երբեմն մարմնավորված հրաշքից վերածվում է սովորական շուկայական ապրանքի : Եվ որքան էլ տխուր լինի գիտակցել , ժամանակակից շուկայական մշակույթում այն նույն սպառողական ապրանքն է , ինչպես սովորական յոգուրտը :
Ճարտարապետության ՝ որպես ապրանքի , շուկայական մշակույթում անհրաժեշտ որակական հատկանիշները հաջողված հասարակայնացումն ու շահութաբերությունն են : Գաղափարների լավ վաճառողը բարձրացնում է ապրանքի արդյունավետությունը մրցակցային միջավայրում , ուժեղացնում է ազդեցությունը և , ի վերջո , փոխում է միջավայրը :
Սպառողական մեդիամշակույթը կառուցված է բացառիկության , սենսացիայի , նորությունների ռազմավարության վրա : Նորը իր բնորոշումներով գերադասվում է լավից : Հիմնական արժեք ճանաչվում է ինքնատիպությունը : Ինքնատիպությունը որպես ինքնանպատակ , շուտ փչացող պիտանելիության կարճ ժամկետով մեդիա արտադրանք է . ժամանակի ոգին արագորեն վերածվում է նեխածության հոտի : Ցանկացած գնով ինքնատիպության մշտական ձգտումը ընդգծում է սպառողական հասարակության շիզոֆրենիկ գիտակցությունը , որը ենթարկվում է դատարկ սենսացիաների շարունակական արտադրությանը : Այն ստիպում է ճարտարապետներին նախագծել դժվար կառուցվող տարօրինակ և անիմաստ ֆորմաների շինություններ :
Ճարտարապետական շուկայի դինամիկան որոշում է աստղարապետների ( starchitects ) ՝ ճարտարապետական աստղերի ինստիտուտը :
Սպառողական հասարակությունը չի կարող գոյություն ունենալ առանց աստղերի , առանց զանգվածային և հանրամատչելի կուռքերի և գովազդի : Իրականում նրանք են ապահովում մշակութային շուկայի
« Ինքնատիպությունը որպես ինքնանպատակ , շուտ փչացող պիտանելիության կարճ ժամկետով մեդիա արտադրանք է . ժամանակի ոգին արագորեն վերածվում է նեխածության հոտի :»