Kalabalık Dergi Kalabalık Dergi 4. Sayı | Página 37

Kalabalık Ağustos 2013 En hızlı… Japonya’nın En’leri Orta Asya’da kuş avlamak için 3.000 yıl öncesinin göçebelerine dayanan doğancılık; çeşitli türlerin birbirine kırdırılması veya araştırmalarla bugünün Bayağı doğan(Falco peregrinus)’ı olarak bilinen gökdoğanlar ile oldukça büyük kazançlar elde etmiştir. Göçmenlerle birlikte bulunduğu yerden çok uzaklara kadar ulaşmış olan Bayağı doğan, doğa bilimciler sayesinde az çok farklılaşmış ve birçok alt türü tanımlanmıştır. Falco peregrinus anatum, Falco peregrinus babylonicus, Falco peregrinus brookei, Falco peregrinus calidus, Falco peregrinus cassini, Falco peregrinus ernesti, Falco peregrinus furuitii, Falco peregrinus japonensis, Falco peregrinus macropus, Falco peregrinus madens, Falco peregrinus minor, Falco peregrinus nesiotes, Falco peregrinus pealei, Falco peregrinus pelegrinoides, Falco peregrinus peregrinator, Falco peregrinus peregrinus, Falco peregrinus radama, Falco peregrinus radama, Falco peregrinus tundrius… Elbette ki yaşadıkları yuvalara ulaşımın zor olmasından kaynaklı daha nice falco yaşam mücadelelerine evcilleştirilmemiş olarak devam ediyor. Albertus Magnus’un gözlerinde uzun ve ince kanatlarının gökyüzünde oluşturduğu orak şeklindeki siluet, doğanlara yeni bir isim kazandırdı. Falx(orak)‘a çok yakın olan bir sözcük binlercesinin cinsini belirliyecek bir köken oluşturdu. Pangea’nın ayrılması gibi bu aile bütünü de büyük bir alana yayıldı. Yüzyıllar boyu süren kıta parçalanmalarıyla dört bir tarafta cinsini devam ettirmek isterken türleşmeler oluştu. En son aşamada Doğu Asya’ya kadar ulaşmış olan türlerden ikisi; Falco peregrinus furuitii ve Falco peregrinus japonensis... Japon adalarına ulaşarak göçmenlik özelliklerinden vazgeçerek, o ihtişamlı kanatların ile ulaşabildikleri hızı kaybetmeye başlamışlardır. Gökdoğan hızıyla tanınan bir türdür ve avına karşı yaptığı kendine özgü dalış hareketiyle neredeyse 360 kilometrenin dahi üstüne çıkabilmektedir. Batı uygarlıkları bu gücün farkına vararak doğanı sembol haline getirip, hiyerarşik düzende en üst sırada tutmuştur. Oysaki özünden oldukça uzaklaşmış olan Falco peregrinus furuitii neredeyse bulunmayacak kadar azalmış ve bir adaya hapsolmuştur. Hapishanesi Japonya’da Honshu’nun güneyinde Izu ve Ogasawara Adalarıdır. IUCN kırmızı listesinde nesli tehlikede olmayan bir kategoride yer almasına karşın oldukça azalmıştır. Sadece Asgari endişe (lc) belirtir. 37