International Studies Review - Issue 19 vol 6 alb | Page 24

MBROJTJA E TË MITURVE VIKTIMA TË VEPRAVE PENALE
Në procedurën që mbahet për vepra penale në të cilat i mituri paraqitet si viktimë , gjykatat , prokurorët publikë dhe personat zyrtarë të Ministrisë së Punëve të Brendshme mund të veprojnë vetëm nëse posedojnë arsimim përkatës , njohuri të veçanta dhe përvojë nga fusha e drejtësisë për fëmijë dhe për mbrojtjen penale-juridike të të miturve . Për të gjitha veprat penale nga Kodi penal në të cilat sipas karakteristikave ligjore të veprës i mituri paraqitet si viktimë e veprës , gjykata dhe organet tjera që marrin pjesë në procedurë , janë të detyruar të ndërmarrin masa për ndihmë dhe mbrojtje dhe të veprojnë në mënyrë në të cilën do t ' u iket pasojave të dëmshme të mundshme për personalitetin dhe zhvillimin e tij . Procedura për veprat penale në të cilën i mituri është viktimë është urgjente . I mituri viktimë mund të merret në pyetje si dëshmitar vetëm nëse kjo nuk ndikon dëmshëm mbi zhvillimin e tij psikofizik . I mituri mund të merret në pyetje më së shumti dy herë në cilësinë e dëshmitarit , ndërsa me përjashtim për herë të tretë nëse këtë e kërkojnë rrethanat e veçanta të lëndës . Gjatë marrjes në pyetje të të miturin si dëshmitar ose i dëmtuar , gjyqi është i detyruar të mbajë llogari për veçoritë dhe karakteristikat personale të të miturit , për mbrojtjen e interesave të tij dhe për zhvillimin e drejtë të tij . Marrja në pyetje e të miturit , në varshmëri nga mosha dhe zhvillimi i tij bëhet në prani të psikologut , pedagogut ose të personit tjetër profesional . Nëse vlerëson se kjo është e nevojshme , duke marrë parasysh veçoritë e veprës penale dhe veçoritë e personalitetit të të miturit , gjykatësi do të urdhërojë marrjen në pyetje me përdorimin e mjeteve teknike për bartjen e fotografisë dhe të zërit . Marrja në pyetje zbatohet pa praninë e palëve dhe të pjesëmarrësve tjerë në procedurë , në lokal të posaçëm dhe pyetjet parashtrohen me ndërmjetësimin e pedagogut , të psikologut ose të personit tjetër profesional . I mituri për të cilin me vendim të plotfuqishëm gjyqësor është vërtetuar se është viktimë , përkatësisht i dëmtuar me vepër penale ose me akt tjetër të dhunës , dhe të cilit i është njohur kërkesa pronësore-juridike , mund të parashtrojë kërkesë për dëmshpërblim nga Fondi te gjykata kompetente , kur kërkesa pronësore-juridike edhe pas tentimit të përsëritur për shkak të pengesave faktike ose juridike nuk mund të kryhet nga prona e kryerësit të veprës penale ose akt tjetër të dhunës edhe kur nga plotfuqishmëria e vendimit për kërkesë pronësore-juridike kanë kaluar më shumë se gjashtë muaj . Gjykata do të marrë aktvendim për dëmshpërblim në shumën e kërkesës së rigjykuar pronësorejuridike , pa rritjen në bazë të kamatave ose të shpenzimeve tjera plotësuese rreth zbatimit të kërkesës . Nëse gjykata e refuzon kërkesën , i mituri-viktimë ka të drejtë për ankesë te gjykata e apelit në afat prej tetë ditësh nga dita e pranimit të aktvendimit për refuzim Vendimi i gjykatës së apelit është përfundimtar . Nëse dëmshpërblimi është paguar , gjykata ia dorëzon aktvendimin për dëmshpërblim prokurorit publik për shkak të ngritjes së procedurës për zbatimin me detyrim të dëmshpërblimit të paguar nga prona e kryerësit . Kundër këtij aktvendimi nuk lejohet ankesë , kurse kjo do të zbatohet në pajtim me dispozitat e Ligjit për përmbarim . Mbrojtja e të miturve si dëshmitarë në procedure penale sigurohet në pajtim me dispozitat e Ligjit për procedurë penale dhe Ligjit për mbrojtjen e dëshmitarëve . Sipas nevojës gjykata do të urdhërojë zbatimin e masave të veçanta për mbrojtjen e integritetit psikofizik të të miturit .