Hem yıkımı sonucu oluşan biliverdin, safrada
bulunan yeşil bir pigmenttir ve safrada bulunan sarı
bir pigment olan bilirubine dönüştürülür. Bilirübin
suda çözünemez. Bu nedenle kanda taşınması
için albümine ihtiyacı vardır. Albümin ile bağlanan
bilirübin kanda taşınır ve karaciğere getirilir.
Karaciğerde UDP glukronit ile bilirubin diglukrotine
dönüşür. O da aktif transport ile safraya taşınır.
Safra, karaciğerde üretildikten sonra, safra
kesesinde saklanır. Hem ‘in parçalanmasından
kaynaklanan bir ürün olan bilirubinin yanı sıra safra
asidi de bulundurur. Bildiğimiz üzere safra asidi
de sindirim sırasında yağların ve yağda çözünen
vitaminlerin emilimine yardımcı olur.
Bağırsaklarda bilirubin, bağırsak bakterileri
tarafından ürobilinojene ayrılır. Ürobilinojen renksiz
bir bileşiktir. Ama sindirim yolağında ilerlemeye
devam edem ürobilinojenler, bu yolda feçese
kahverengini veren sterkobiline dönüşür. Sterkobilin
olmasaydı, dışkı solgun kil renginde olurdu. Bu
durum bazen safra kanalının tıkanmasıyla bilirubinin
bağırsağa ulaşamadığı zamanlarda ortaya çıkabilir.
Ürobilinojenlerin bağırsaktaki yolunu gördük. Ama
bileşiğin tamamı bu yolda ilerlemez. Bir kısmı
yeniden kan dolaşımına verilerek böbreklere ulaşır.
Kan dolaşımında, böbrekler tarafından atılan saman
renginde bir bileşik olan ürobiline oksitlenir. Ürobilin
ise idrara rengini veren bileşiktir.
Safradaki bilirübinin bir kısmı bağırsaklara taşınır.
22