YÖNETİŞİM
48
ETİK YÖNETİMİ ve BEŞ YÖNTEM
Etik Yönetimi, roket bilimi olmayabilir ama tahmin edildiğinden çok daha karmaşık
süreçleri içerdiğini söylemekte fayda var. Peki bir şirketin etik yönetimine ulaşabilmesi
için ne gibi aşamalardan geçmesi gerekir? Mükemmel bir yönetim anlayışı var mı, yoksa
sürekli geliştirilmesi, bu nedenle de hep tetikte olunması mı gerekli? Zor sorular ama
ilerleme her zaman, gerçek ve zor soruların ardında değil mi zaten?
Ş
irketlerde etik konusunda
yönetimlerin bakış açıları
aslında genel hatları ile iki-
ye ayrılabilir. Bir tarafta iş
etiğini bulundukları şirke-
tin kültürünün bir parçası
haline getirmeye çalışan
yöneticiler, diğer tarafta
ise iş etiğini umursamayan, etik dışı
uygulamalara karşı olmayan ve tek
amacın kâr olduğunu düşünen yöne-
ticiler yer alır.
İki önemli araştırmacı G. J Rossouw
ve Van Vuuren’in “Modes of Managing
Morality” isimli çalışması, çeşitli etik
yöntemleri açısından özellikle dikkat
çeken bir sınıflandırma yapmaktadır.
Yöntemi kavramsal olarak “bir ku-
rumu yönetmek için tercih edilen
strateji” olarak düşünürsek etik açı-
sından da bu doğrultuda söz konusu
araştırmaya göre 5 yöntem bulunur:
• Hayatta Kalma yöntemi
• Tepkisel Etik yöntemi
• Uyum yöntemi
• Dürüstlük yöntemi
• Bütünsel bağlaşık yöntem
HAYATTA KALMA YÖNTEMİ
Bu yöntemi uygulayan şirketler genel
olarak etik dışı davranışı eğer kazanç
getiriyorsa kabul edilebilir bulabilir-
ler. İş etiğini ise başarılı iş yapmanın
ve çok para kazanmanın karşısında
yer alan, hatta bunu engelleyen bir
faktör olarak görürler.
Kazanmak için her yolun mubah ol-
duğu bir anlayışı benimserler. Başka
türlü bir anlayış ile iş dünyasında sağ
kalınmasının imkansız olduğunu dü-
şünürler. Etik iş yapmanın bu açıdan
iş dünyası için fazla “naif” kaldığına
inanırlar.
Bu yöntemi uygulayan şirketler ken-
dilerini Makyavelist olarak gösterip
aklamaya çalışırlar. Ortaya çıkan etik
sorunların çözümü ile ilgili isteksiz;
çevresel ve toplumsal sorunlara kar-
şı duyarsızdırlar. Önemli olan sadece
kazanmaktır. Şirket içinde etik kültür
ya hiç yoktur ya da tamamen yanlış