38

Şirketlerin en çok dikkat etmesi gereken güncel konulardan birinin , yabancı ülkelere ait ve sınır ötesi etkisi olan yolsuzluk düzenlemeleri olduğunu söylüyor Av . Okan Demirkan : “ Şirketlerin uluslararası standartları göz önünde bulundurarak hareket etmeleri gerekiyor . Yoksa , sonuçları çok sert olabilir !”

Ticari hayatta daha çok “ Beyaz Yaka Suçları ” olarak karşımıza çıkan yolsuzluk ve suiistimal konularında , Türk Hukuku ’ nda nasıl düzenlemeler öngörülmüştür ? Ülkemizde maalesef , yolsuzluk ko� konusuna özel düzenlemeler içeren kompakt bir mevzuat bulunmuyor . Bu konudaki temel düzenlemeler Türk Ceza Kanunu ’ nda kamu güvenine karşı suçlar , malvarlığına karşı suçlar , ekonomi , sanayi ve ticarete ilişkin suçlar başlıkları altında yer alıyor . Ayrıca Sermaye Piyasası Kanunu , Kaçakçılıkla Mücadele Kanunu , Kamu İhale Kanunu , Bankacılık Kanunu , Kabahatler Kanunu ve Vergi Usul Kanunu ’ nda da yer alan çeşitli suç tipleri , ticari hayatın düzeninin bozulmasına karşı birtakım yaptırımlar içeriyor . Yolsuzlukla mücadele kültürünü yaymak adına , kamu görevlilerine ilişkin olarak da Devlet Memurları Kanunu , Mal Bildiriminde Bulunulması , Rüşvet ve Yolsuzluklarla Mücadele Kanunu ve kamu görevlilerinin etik davranış ilkelerini düzenleyen mevzuat da kamu kurum ve kuruluşlarını ilgilendiren yolsuzluk ve suiistimal konularını düzenliyor . Bunun yanı sıra , Türk Ticaret Kanunu da şirketlerde yolsuzlukla mücadele kültürünü yaygınlaştırmak adına hükümler öngörüyor . Bu konuda Türk Ceza Kanunu ’ nda yer alan suç tipleri arasında rüşvet , irtikap , güveni kötüye kullanma , dolandırıcılık , belgede sahtecilik ve ihaleye fesat karıştırma suçları ile Vergi Usul Kanunu ’ nda düzenlenen vergi ziyaı ve vergi kaçakçılığı en çok karşı� karşılaşılan suç tipleridir . Özellikle rüşvet ve irtikap suçlarını açıklamakta fay� fayda var . İrtikap suçu bir kamu görevlisinin nüfuzunu kötüye kullanarak kendisine veya bir başkasına yarar sağlaması ile veya bu yolla vaatte bulunulmasına mecbur bırakması ile

oluşur . Bu kamu görevlisi 5 yıldan 10 yıla kadar hapis cezası ile cezalandırılır . Bunun yanı sıra irtikaba teşebbüs de cezalandırılır . Rüşvet suçu ise , bir kamu görevlisine görevinin ifasıyla ilgili bir işi yapması veya yapmaması için doğrudan veya dolaylı olarak menfaat sağlanması durumunda oluşur . Bu şekilde menfaat sağlayan kişi , 4 yıldan 12 yıla kadar hapis cezası ile cezalandırılır . Son yıllarda bizim de hukuki destek sağladığımız olaylarda , suiistimal suçlarının ağırlıklı olarak şirketlerdeki üst düzey yetkililerin mesleki faaliyetleri sırasında işlendiğini görüyoruz . Bu suçları işleyen kişiler , ticari hayatta “ beyaz yakalı ” çalışan olarak adlandırılan yönetici konumunda olan kişiler olduğundan dolandırıcılık , güveni kötüye kullanma gibi ekonomik zarara yol açan suç tipleri “ Beyaz Yaka Suçları ” olarak da anılmaktadır . Bu bahsettiklerime ilaveten , Anayasamızda usulüne uygun olarak onaylanan uluslararası sözleşmelerin de birer “ kanun ” hükmünde olduğunu unutmamak gerekir . Türkiye ’ nin taraf olduğu Birleşmiş Milletler Yolsuzlukla Mücadele Sözleşmesi ve Sınır Aşan Örgütlü Suçlara Karşı Birleşmiş Milletler Sözleşmesi , Uluslararası Ticari İşlemlerde Yabancı Kamu Görevlilerini Verilen Rüşvetin Önlenmesi Sözleşmesi ile Avrupa Konseyi tarafından hazırlanan Yolsuzluğa Karşı Ceza Hukuku Sözleşmesi , Yolsuzluğa Karşı Özel Hukuk Sözleşmesi ve Suçtan Kaynaklanan Gelirlerin Aklanması , Araştırılması , Ele Geçirilmesi ve El Konulmasına ilişkin Avrupa Konseyi Sözleşmesi de , yolsuzluk konusunda dikkate alınması gereken mevzuatımız arasında yer alıyor .

Globalleşen ekonomi dikkate alındığında , Türk mevzuatına ek ola-