D O S Y A / İç Soruşturmalar
UYUM PROGRAMINDA İÇ SORUŞTURMALARIN ÖNEMİ
BUZDAĞININ ALTINDAKİLER…
Yazı: Murat OLTULULAR, CFE, CPA, CIA
YK Başkanı ACFE Türkiye – USİUD, Uluslararası Suistimal İnceleme Uzmanları Derneği
S
22
uiistimal soruşturması sırasında; yürütülecek so-
ruşturma için ne kadar çaba harcanacağını ve so-
ruşturmaya ayrılacak kaynakları, soruşturmanın
şartları belirler. Her soruşturma vakası farklıdır ve
kendine özgü şartları vardır. Bununla birlikte suiistimal
soruşturmasıyla karşı karşıya kalan şirketler şu iki önemli
hususu göz önünde tutmak durumundadır:
• Suiistimal soruşturması iç kaynaklarla mı yapılacak,
yoksa dışarıdan danışmanlık mı alınacak?
• Soruşturma sonucunda oluşan rapor yasal mercilerle
paylaşılacak mı?
Suiistimal vakalarının iç kaynaklarla soruşturulmasının
belirgin faydaları vardır. Bu konuda karar alırken göz
önünde tutulması gereken hususlar şunlardır:
• Soruşturmanın maliyeti
• Gizlilik
• Zamanlama
• Tarafsızlık
BASİT GÖRÜNEBİLİR AMA...
Şirketin büyüklüğü, mevcut kaynakları ve hedefleri soruş-
turmanın iç ya da dış kaynaklarla yürütülmesi konusunda
vereceği kararda etkilidir. Örneğin şirket, direkt olarak ça-
lışanın iş akdini feshetmeye odaklanmışsa bu durumda
tüm yapması gereken hızlı bir mülakat ve alınan kararın
çalışana tebliği olacaktır. Suiistimalin sonuçlandırılması
için hızlı bir çözüm olarak gözükse de bu ciddi bir şirketin
uzun vadede uygulamaması gereken bir yöntem olmalıdır.
ACFE tarafından yayımlanan ve derneğimizce de Türk-
çeleştirilen “Uluslara Rapor” çalışmasında da görüleceği
gibi bir suiistimal vakası ortalama olarak iki yılda ortaya
çıkarılmaktadır. Dolayısıyla derin olarak araştırılmadan
kapatılan bir soruşturma vakası, buzdağının altındakiler
ortaya çıkarılamadığı ve birçok soru cevaplanmadan bı-
rakıldığı için kangrene dönüşecek ve çok daha büyük ka-
yıplara yol açacaktır.
Ayrıca yine aynı raporda suiistimale karışan çalışan sayısı
arttıkça kayıpların da katlamalı olarak arttığı ortaya kon-
muştur. Sadece bu gerçek bile yüzeyde ne kadar küçük
görüldüğüne bakılmaksızın her soruşturma vakasının de-
rinlemesine araştırılması gerektiğini ortaya koymaktadır.
İÇ KAYNAKLARIN KULLANIMININ AVANTAJLARI
Suiistimal vakalarının iç soruşturma birimleri tarafından
yapılması maliyetin kontrolü açısından daha faydalıdır.