YÖNETİŞİM
12
YA İŞLER TERSİNE DÖNERSE!
Reverse Mobbing
“ Bir veya birkaç kişi tarafından diğer kişilere yönelik sistematik bir biçimde düşmanca ve ahlak dışı bir iletişim yöneltilmesi olarak ortaya çıkan psikolojik terör” olarak tanımlanan mobbing’ in birçok çalışanı canından bezdirdiğini ve hatta işten ayrılmalarına neden olduğunu biliyoruz. Peki, ya tersi olursa? Çalışanlar yöneticilerine karşı aynı yöntemleri kullanırsa? İşte o zaman Reverse Mobbing oluyor ve o da yazımızın ana konusu …
Yazı: Av. Altuğ Özgün, Av. Cihan Altuntuğ
Mobbing, günümüzde; cinsiyet, yaş, tecrübe, eğitim, hiyerarşi vb. farklar
eği�
gözetmeksizin, tüm kültürlerde ve tüm iş kollarında ortaya çıkan bir davranış biçimi. Bu davranış biçimi eski olmasına rağmen bir kavram olarak mobbing’ in ortaya çıkışı ve tanımlanması oldukça yeni sayılır. Mobbing genellikle işverenler tarafından, İş Kanunlarının işçiyi koruyan tazminat ve işe iade hükümlerinden kurtulmak için işçiyi istifaya zorlamak şeklinde sistematik olarak uygulanır ve bu süreçte mobbing’ e maruz kalan işçi çoğu zaman psikolojik açıdan ciddi zararlar görür. Avrupa ve Amerika’ da çoğunlukla mobbing hukuk literatürüne girdi, mobbing uygulamalarına karşı yaptırım yolları 1990’ lı yıllardan itibaren düzenlenmeye başlandı. Türkiye’ de ise son dönemde Türk Borçlar Kanunu’ nda yapılan değişiklik, mağdurların açtığı emsal davalar ve konu hakkında yürütülen farkındalık çalışmaları ile mobbing ülkemizde günden güne dikkat çeken bir olgu haline geldi.
MOBBİNGİN NASIL TANIMLANIR? Mobbing İngilizce’ de psikolojik şiddet, taciz, rahatsız etme anlamlarına geliyor. 1960’ larda terim ilk olarak biyoloji uzmanı Konrad Lorenz’ in hayvan gözlemleri sonucu ortaya çıkmıştır. İş hayatında mobbing kavramı ise ilk olarak 1980’ lerde Heinz Leymann tarafın� ından kullanılmış ve mobbing,“ bir veya birkaç kişi tarafından diğer kişilere yönelik sistematik bir biçimde düşmanca ve ahlak dışı bir iletişim yöneltilmesi olarak ortaya çıkan psikolojik terör” olarak tanımlamıştır. İlk başlarda mobbing ve bullying( zorbalık) kavramları birbirine