karıştırılmıştır . Ancak mobbing , bullying ’ den farklı olarak fiziksel saldırı ve tehdit anlamını içermez . Mobbing , işyerinde çalışanlar veya işverenler tarafından tekrarlanan saldırılar şeklinde uygulanan bir nevi psikolojik terördür . Kavram kimi ülkelerde direkt mobbing sözcüğü ile kullanılırken , kimi ülkelerde ise farklı kelimelerle anlatılmaya çalışılıyor . Mobbing ülkemiz doktrininde kimi zaman psikolojik taciz , kimi zaman manevi taciz , kimi zaman ise yıldırma olarak dilimize tercüme ediliyor . |
Konrad Lorenz |
|||
|
HER UYGUNSUZ DAVRANIŞ MOBBİNG SAYILIR MI ? Cevap basitçe hayır . Son zamanlarda ülkemizde moda bir kavram olarak kullanılan mobbing , çalışanların kendilerine karşı haksızlık olarak yorumladıkları her durumda dile getirdikleri bir kavram olarak görülüyor . Örnek vermek gerekirse : Çalışanların özellikle düşük perfor� performans gösterdiklerinde yöneticilerinin kendisine düşük puan vermesi , fazla mesaiye kalmaları , yoğun iş yükü , yöneticinin bir�iki iki kez kendileri� kendilerini ikaz etmesi , işyerinde dedikodu olması veya yöneticinin çalışanın ismini hatırlamayıp , selam vermemesi bile çalışanlar tarafından mobbing olarak değerlendirilebiliyor ve işverenler aleyhine mobbing tazminatı davaları açılıyor . Ancak Yargıtay ’ ın yerleşik içtihatlarında belirtildiği üzere , “ Bir eylemin psikolojik taciz olarak kabul edilebilmesi için , bir işçinin hedef alınarak gerçekleştirilmesi , belli bir süreye yayılması ve bu durumun sistematik bir hal alması gerekir . Belirtilen şartların gerçekleşip gerçekleşmediğinin , her somut olayda ayrı ayrı değerlendirilmesi gerekir . Psikolojik tacizin nedenleri farklılık göstermesine karşın amaç , çoğu kez işçinin işyerinden ayrılmasını sağlamaktır .” ( HGK ., E . 2012 / 1925 K . 2013 / 1407 T . 25.9.2013 )
İŞLER TERSİNE DÖNDÜĞÜNDE … Ters mobbing ( reverse mobbing ) ise bir mobbing ’ in hiyerarşik olarak yer değiştirmiş halidir . Klasik mobbing ’ de çalışanın yöneticisi tarafından yapılan sistematik psikolojik taciz eylemi , ters mobbingde bu sefer çalışan veya çalışanlar tarafından yöneticilerin işten ayrılması veya yer değiştirmesi için kasıtlı ve sistematik olarak haksız eylemler yapma durumuna dönüşmektedir . Yani klasik mobbing ’ de çalışanlar yöneticiler tarafından tehdit edilirken , ters mobbingde yöneticiler yönetmekle yükümlü oldukları ekip üyeleri tarafından tehdit edilmek� edilmektedir . Yöneticilerin insan yönetimi konusunda yıllık hedeflerinin olduğu ve çalışanların hak-
|
MOBBING İNGILIZCE ’ DE PSIKOLOJIK ŞIDDET , TACIZ , RAHATSIZ ETME ANLAMLARINA GELIYOR . 1960 ’ LARDA TERIM ILK OLARAK BIYOLOJI UZMANI KONRAD LORENZ ’ IN HAYVAN GÖZLEMLERI SONUCU ORTAYA ÇIKMIŞTIR . |
larının ( özellikle şirket içi şikayet sürecinin ) gelişmiş olduğu özellikle global ve kurumsal şirketlerde ters mobbing ’ in görülme ihtimali de artıyor . Ters mobbing ’ in sebepleri olarak şunları sayabiliriz : yöneticiyle kişisel anlaşmazlık ; ast-üst arasında kimyasal uyumsuzluk ; ayak kaydırıp yöneticinin yerine atanma isteği ; departmanda ( veya daha üst seviyede ) daha önce
de�
görev alan önceki yöneticinin özlenmesi ; kişisel egolar ve tatminsizlik ; çalışan tarafından yöneticinin adil davranmadığının düşünülmesi ; terfi
yöne�
ve ödül isteği ; sonradan gelen yöneticiye karşı çalışanın şirketteki konumunu güçlendirme arzusu ; lobicilik veya yönetici tarafından yapılan
ar� mobbinge karşı cevap vermek .
|
TERS MOBBİNG YÖNTEMLERİ Ters mobbing olarak astların üstlerine karşı en yaygın olarak gösterdiği davranışları şöyle sıralayabiliriz : n İşleri yavaşlatma , kritik iş süreçlerinde sahte sağlık raporları alıp işe gelmeme , işleri sürüncemede bırakma n Tek başına veya diğer çalışma arkadaşlarıyla birlik olarak yönetici hakkında bir üst yöneticiye veya şirketin genel merkezine şikayet sürecini başlatma n İşlem neticesinde üstün hesap vereceğini bilerek kasti olarak hatalı işlem yapma ve / veya işi sabote etme n Görevlerini kasten unutur gibi gözükme ve önemli gelişmeleri yöneticiye bildirmeme veya hatırlatmama , kritik iş süreçlerinde yöneticiyi hataya zorlama n Yöneticinin gözetimdeki kritik belgeleri imha etme veya saklama , yöneticinin sorduğu soruları bilmesine rağmen bilmiyormuş gibi davranma |
13 |