Teknoloji ve Etik
“ Teknoloji modern yaşamın yalıtılmış bir boyutu değildir . Herşeyden önce kendisi modern kültüre ait olan bilimsel bilgiye gereksinir . Etik ve ekonomik temel gerektirir ve kendisi etik normların ve ekonomik ilişkilerin yeniden biçimlendirilmesini güdüler . Modern yaşamın bir başka boyutu demokrasidir . Daha başka boyutları evrensel insan hakları , vicdan özgürlüğü , özgür eğitim ve sınırsız öğrenim , estetik duyarlığın yükselmesi ve yaygınlaşmasıdır . Tümü de realitelerini arayan idealiterdir ve modern varoluşa bir deneysellik , uçuculuk , yiticilik tonu verirler . Tümü de evrensellik hakkını ileri sürer . Tümü de kollektif erekleri yaşamın etik dinginliği , güzelliği , ussallığı olan süreçlerdir .”
Yazı : Aziz YARDIMLI
41
MODERN YAŞAM VE DEĞİŞİM Eğer modern yaşamın karakterini anlamayı istersek , yanıtı etik sağlamlık , kararlılık , dinginlik terimlerinde aramaktan vazgeçmemiz gerekecektir . Bunlar , tam tersine , tutucu geleneksel yaşamın belirlenimleridir . Bütününde değişimsiz , gelişimsiz , devimsiz , istençsiz ön-modern yaşam biçimleri ile karşıtlık içinde , modern yaşam insanın estetik , etik ve entellektüel olarak eksiksiz gelişimi uğruna kesintisiz değişim yaşamıdır , ve özgür değişim ereksel olduğu için süreç yalnızca ilerleme değil ama gelişimdir . Modern yaşam bir istenç yaşamıdır . Ve hiç kuşkusuz özgürlük yaşamıdır . Teknoloji bu sürecin onu etkileyen ve kendisi ondan etkilenen zorunlu bir bileşenidir . Yenilik dinginlik değildir . Yeniliğin ortaya çıkışı yeniliğin yitişinin başlangıcı , eskimesidir . Modernleşme sürekli değişim , dönüşüm , devimdir . Modern etiğin niteliği değişmez bir alışkanlıklar sahnesi sergilemek değil , ama aileden devlete ,
ekonomiden , eğitimden politikaya tüm kültürel boyutlarda bireyselliğe , özgürlüğe , eşitliğe doğru değişimler , dönüşümler , devrimler sergileyen bir oluş süreci olmaktır . Modern kültürdeki dinginlik aradönemleri modernliğin kendisinin askıya alındığı eskime dönemlerdir . Modern yaşamın bir boyutu teknolojidir ve modern teknolojiyi sürekli yenileşmenin ve sürekli eskimenin birlikteliği tanımlar . Teknoloji yapıcı olduğu denli de yıkıcıdır , pazar işleyişini bozar , sağlam şirket yapılarını çürütür . Bozuculuk , yıkıcılık , dağıtıcılık ya da giderek yok edicilik “ gelişme ” kavramının kendisinde yatar ,
Henry Ford ve T-Modeli ama onun yalnızca bir yanıdır . Burada önemli olan şey bozucu olanın yalnızca eski olanı yok etmekle kalmayıp yeni ve daha yüksek olanın ortaya çıkmasına götürmesidir . Gelişmenin aynı zamanda yok edici olması diyalektiğe yabancı bilinç için çok ilginçtir çünkü bunda bir çelişki görür ve çelişkinin olmaması gereken birşey olduğunu düşünür . Eğer yıkıcı bir teknoloji ya da yenilik yerleşik bir teknolojiyi geçersiz kılıyor ve eskisini dağıtarak yeni bir üretim düzeni , yeni bir pazar düzeni vb . yaratıyorsa , bu durum eski teknolojiye bağımlı olan ve eski kalmada direten herşey için yıkıcıdır . Kişisel bilgisayarın daktilo makinesini ortadan kaldırması , bulut teknolojisinin dışsal veri disklerinin yerini alması , 1908 ’ de Henry Ford ’ un kitle için üretilen T-Modelinin 30 yıldır rahatsız edilmeyen otomobil pazarını dağıtması yokedicilik örnekleridir . Müzik alanında uzunçalarlardan internet formatlarına değişim çok kısa bir süre içinde ve çok