Nelson Mandela;
İnsan Hakları, Özgürlük ve Demokrasi Markası
Nelson Mandela’nın 27 yıllık hapis hayatında mahkûm gömle-
ğinde taşıdığı numarası 46664 idi. Bu numara Mandela’yı öz-
gürlüğüne kavuşturacak olan tepkilerin simgesi oldu. 46664
dünyanın dört bir tarafında Güney Afrika’daki ırkçı yönetim ve
uygulamaları özgürlüğün, bağımsızlığın, ırk ayrımcılığına karşı
tepkisel duruşun, barışın, adalet ve insan haklarının simgesi ol-
muş bir “Protest Brand” olarak tarihe geçti.
Her üç başkan adayı da tereddüt-
süz bunun için söz verdiler. Nitekim
“Kara Şemsiye” hemen seçimler
sonrası girilen sezonda etkisini gös-
termeye başladı. Yerel yöneticiler ve
idari makamlar hukuk ve kurallara
aykırı hareket etmekte olan işletme-
lerin kapısına dikilmeye başladılar.
Kurallara aykırı hareket edenler tu-
tulan tutanaklar ve cezalarla baş başa
kaldılar, kalıyorlar.
Ticari markalar günümüzde
“dere yatağına yapılmış
evler” görüntüsündeler.
Hangi hammaddeyi kimden
aldıkları ile başlıyor işler.
O hammaddeyi üretenle-
rin insan hakları ve çevre
duyarlılığı gibi konularda
iyi performansının olmadığı
gerçeği varsa Barbie’nin
üreticisi Mattel’in başına
gelenler benzer durumdaki
üreticiler için ders olmalı.
Savaşlara karşıtlık “Protest
Brand” lerin gövde gösterisi!
“Savaşma Seviş” sloganının simgesi
olan görsele hepimizin dokunmuş-
luğu vardır. On yıllardır savaşa, si-
lahlanmaya, şiddete karşı olanların
buluşma ortamı olan bu slogan ve
görsel de bir “Protest Brand”. Sloganı
ve görselini kimin yaptığı ve geliştir-
diği konusunda rivayetler muhtelif.
En çok kabul gören; radikal aktivist
olarak ün salmış Franklin Rosemont
ve Tor Faegre’in Şikago’daki Solida-
rity kitapçısında üzerinde bu sloga-
nın yazdığı arkası iğneli düğmeler-
den binlerce basıp 1965 yılındaki
Anneler Gününde dağıttığı şeklindeki
anlatımdır. 2
O yıllarda Vietnam savaşı karşıtlığı-
nın dayanışması olan slogan ve gör-
selin yakın tarihimizde ABD’nin 2.
Irak müdahalesi öncesinde kapı kapı
dolaşıp kendine müttefik aradığı
günlerde Avrupa başkentlerinin mey-
danlarını dolduranların ellerindeki
pankartlarda görüyoruz. Bu “Protest
Brand” in o günlerde hemen yanı ba-
şındaki arkadaşı bir başka “Protest
2 https://www.quora.com/Who-said-Make-love-not-war-What-is-the-history-behind-the-saying
Brand” idi. Gökkuşağı renklerindeki
bayraklar tam bir dayanışma için-
de, savaşlara karşı hükümetlerinin
ABD’nin yanında saf tutmamasını
talep ediyorlardı. O günden sonra her
ne kadar 1980’lerde LBGT topluluk-
larının simgesi olarak doğmuş olsa
da gökkuşağı renklerindeki bayrak-
lar savaş karşıtlığının, insan hakları-
nın ve çevre duyarlılığı gibi sınırlar
ötesi duyarlılıkların simgesi haline
gelen bir Protest Brand oldu.
13