39
Patron Jeff Bezos’ un kendisi ile yapılan medya söyleşilerinde Amazon kültürünün özünü“ mutlu çalışanlar” olarak tanımlıyor olması bizi Amazon’ un kapısında ayakkabılarımızı çıkartmamız gereken bir fotoğraf karesine taşıyor. Çünkü madalyonun diğer tarafındaki fotoğraf pek de Bezos’ un tanımladığı bir görüntüyü yansıtmıyor. 4 Amazon’ un şirket kültürünün bir parçası olarak yakasına yapışan bu görüntülerin bizzat Amazon çalışanları tarafından internet ortamına hangi başlıklarla taşındığına bakalım:
Ama Amazon para kazanıyor ve dünyanın en değerli şirketlerinden biri olabiliyor! Hemen yanı başında;“ Eğer fiziksel ve duygusal olarak hazır değilseniz Amazon’ da çalışmayın, çünkü Amazon yöneticileri için tüketiciye gidecek olan paketten daha önemli değilsiniz. 6” yazıyor bir Amazon çalışanı.
Bir yanda tüketiciye mükemmel hizmet etmenin yaratıcı uygulamalarını çalışanlarının mutluluğu üzerine inşa eden Zappos; diğer yanda çalışanlara eziyeti itibar
”
amazon. com’ da ' mutlu çalışanlar ' anahtar sözcüğünü yazsanız karşınıza 270 tane kitap çıkıyor. ' Çalışan bağlılığı ' yazsanız 852 kitap var. Kurum kültürü ile ilgili kitapların sayısı ise binden fazla! Belli ki Amazon yöneticileri bu kitapları ' mal ' olarak görüyorlar ve sayfalarını çevirmeye tenezzül etmiyorlar!”
• AMAZON’ UN IŞYERI KÜLTÜRÜ ILE ILGILI ÇALAN ALARM ZILLERININ ARKA PLANI
• AMAZON’ UN ŞIRKET KÜLTÜRÜ YAYLIM ATEŞI ALTINDA
• AMAZON HAPISHANESI
• AMAZON’ DAKI KORKUNÇ KOŞULLAR
• AMAZON ÇALIŞANLARI YARDIM PULLARINA MUHTAÇ
• AMAZON ÇALIŞANLARININ AĞLAK DURUMU
• AMAZON’ DA DEPO KÖLESI OLARAK ÇALIŞMAK
Tyler Williams- Fungineer
39
Amazon, kurumsal değerleri olarak tanımladığı 14 ilke ile yönetiliyor. Misyonlarını da‘ tüketicinin memnuniyetine odaklılık’ ile ifade ediyorlar:“ Dünyanın en müşteri merkezli şirketi.” 5
Söz konusu 14 ilkenin hiçbiri çalışanların mutluluğunu kapsamıyor. Belki de bu yüzden“ doğum izni” bile yok! Onları“ değer” olarak görmüyor şirket. Oysa amazon. com’ da“ mutlu çalışanlar” anahtar sözcüğünü yazarsanız karşınıza 270 tane kitap çıkıyor.“ Çalışan bağlılığı” yazarsanız 852 kitap var. " Kurum kültürü " ile ilgili kitapların sayısı ise binden fazla! Belli ki Amazon yöneticileri bu kitapları“ mal” olarak görüyorlar ve sayfalarını çevirmeye tenezzül etmiyorlar! riskine dönüşmekte olan Amazon … Zappos nasıl olacak da çalışan faktörünü umursamayan Amazon çatısı altında barınacak ve başarısını sürdürülebilir kılacak?
Bence Jeff Bezos, yarından tezi yok hemen Zappos’ a gitmeli. Tony Hsieh ile değil; kartvizitinde“ fungineer” yazan Tyler Williams ile görüşmeli. Çünkü onun işi şirket içinde motivasyonu yüksek tutacak, çalışan mutluluğunu tetikleyecek projeleri yönetmek. Bezos’ un Amazon içinde bağımsız kalan Zappos’ tan mutlu çalışanlar meselesini öğrenecek çok şeyi var. Ama Jeff Bezos’ un Zappos kapısından içeri girerken kapıda ayakkabılarını çıkartmayı göze alması lâzım! √
1
ZAPPOS Core Values; https:// www. youtube. com / watch? v = 5CcLIPaUz3E
2
EVERLANE the company; https:// www. everlane. com / about
3
Inside Amazon: Wrestling Big Ideas in a Bruising Workplace https:// www. nytimes. com / 2015 / 08 / 16 / technology / inside-amazon-wrestling-big-ideas-in-a-bruising-workplace. html
4
NYT; https:// www. youtube. com / watch? v =- ya59wUgfRtA
5
CORE VALUES OF AMAZON; http:// www. theleadermaker. com / core-values-amazon-com /
6
EMPLOYEE COMMENTS; https:// www. youtube. com / watch? v = QzcHhjbea4g