mu da ihanet etmelidir; çünkü 2 yıl hapiste yatmak
ihanet etmezse alacağı 3 yıldan daha iyi olacaktır.
Yani her iki şekilde de A mahkûmu ihanet etmeli-
dir. Aynı şekilde B mahkûmu da ihanet etmelidir.
Aşağıda, mahkumların tercihlerine göre alacakları
cezalar tablo halindedir.
Burada ihanet her zaman diğer mahkûmun seçi-
mine bakılmaksızın işbirliğinden daha kazançlı ol-
maktadır. Burada ihanet baskın stratejidir.
Karşılıklı ihanet, oyundaki tek güçlü Nash dengesi-
dir. Yani tarafların kararlarını değiştirmeden, sade-
ce bir oyuncunun davranışını değiştirerek avantaj
sağlayamadığı durumdur. Fakat işbirliği ile kararlar
değişebilirse, birden fazla karar verici daha iyi du-
ruma gelebilecektir. Burada ilginç olan ikilem, kar-
şılıklı işbirliğinin karşılıklı ihanetten daha iyi sonuç
vermesidir. Fakat kişisel perspektiften bakarsak,
işbirliği ihanetten daha rasyonel bir karar değildir.
Burada hemen fark edilecek bir sorun bulunmak-
tadır. Oyundaki Nash dengesi, yani kimsenin ka-
rarını değiştirme eğilimi olmadan, tek sonuç olan
karşılıklı ihanet; iki oyuncu için işbirliği yaptıkları
24
sonuçtan daha kötü bir sonuç vermektedir. Nash
dengesinde herkes, diğerlerine en iyi cevabı verir;
ama bu en iyi cevapların ortaya çıkardığı sonucun
“en iyi” sonuç olması şart değildir.
Her iki mahkûm için en yüksek getirilerin işbirliği
sonucund a elde edildiğini düşünürsek; tekrarlanan
bir evrende her iki mahkûm için işbirliği evrimsel
bir sabit stratejiye dönüşebilir. Oyunun tekrarlan-
ması durumunda A mahkûmu, B mahkûmunun
daha önceki turda kullandığı stratejiyi kullanacak-
tır. B mahkûmu ilk turda işbirliği yapması hâlinde,
A mahkûmu da ikinci turda işbirliği yapacaktır. Bu
strateji, bilgisayar simülasyonları kullanılarak test
edilmiş ve iki oyuncunun birden fazla sayıda kar-
şılaşma olasılığı yüksek olduğunda işbirliğinin ev-
rimsel sabit strateji olduğu ortaya çıkmıştır.
Gelin isterseniz bu durumu işlerin rüşvet ile yü-
rüdüğü bir sektöre uyarlamaya çalışalım. Elbette
bunu oldukça temel ve basit bir hâlde yapacağız.
A Şirketi ve B Şirketi'nin yer aldığı sektörde rüşvet
oldukça yaygın olsun. Her iki şirket de rüşvet ver-
mek veya vermemek ile ilgili olarak yan sayfadaki
tabloda gösterilen gibi kazançları olsun.